Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ePaper

Παλεύοντας µε τα θερµά κύµατα

Αύριο η πιο ζεστή ηµέρα του καύσωνα που ξεκίνησε την περασµένη Τρίτη

Του ΓΙΑΝΝΗ ΕΛΑΦΡΟΥ

Το νυχθηµερόν ασφυκτικό, παρατεταµένο, καυσωνικό επεισόδιο που βιώνουµε είναι απόρροια της επιταχυνόµενης κλιµατικής απειλής, τονίζουν επιστήµονες στην «Κ».

Ζώντας µέσα στο «ηφαίστειο» του καύσωνα, παλεύοντας µε τα θερµά κύµατα που εµφανίζονται ολοένα και συχνότερα. Ολη η χώρα βρίσκεται αντιµέτωπη µε υψηλότατες θερµοκρασίες µακράς διαρκείας, που ξεπερνούν τους 40-41 βαθµούς Κελσίου, φτάνοντας σε πάρα πολλές περιοχές πάνω από τους 43-44, ακόµα και 45° C κυρίως σε µεσόγειες περιοχές. Στην Αττική και σε µεγάλο µέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας η πιο καυτή µέρα αναµένεται να είναι η αυριανή, ενώ µε µια µικρή κάµψη την Τρίτη το ασφυκτικό πέπλο ζέστης που έχει καλύψει τη χώρα δεν φαίνεται να υποχωρεί πριν από το τέλος της εβδοµάδας! Η καταπόνηση είναι µεγάλη από τον παρατεταµένο καύσωνα, καθώς η θερµή εισβολή ξεκίνησε την Τρίτη που µας πέρασε από τα δυτικά (ήδη την Τετάρτη τα θερµόµετρα στη δυτική Ελλάδα έδειξαν άνω των 42° C).

Οι µετεωρολόγοι µιλούν για ένα από τα ισχυρότερα επεισόδια καύσωνα, µε τον Κώστα Λαγουβάρδο, διευθυντή ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΕΑ) και επιστηµονικά υπεύθυνο για τον ιστότοπο meteo.gr, να λέει στην «Κ» πως «θα έχουµε έναν καύσωνα που θα είναι µεταξύ των δέκα µεγαλύτερων σε διάρκεια την τελευταία 35ετία». Οπως τόνισε, «από το 1987 έχουν εκδηλωθεί περίπου 10 µεγάλης διάρκειας καύσωνες. Φέτος έχουµε ήδη δύο, αυτόν που είναι σε εξέλιξη κι εκείνον από 22 Ιουνίου έως 2 Ιουλίου». Ο κ. Λαγουβάρδος σηµειώνει ακόµα πως ένα από τα χαρακτηριστικά του τρέχοντος φαινοµένου είναι πως «σταδιακά ανεβαίνει και η ελάχιστη θερµοκρασία, ειδικά στις πόλεις, άρα δεν δροσίζει τη νύχτα, µε αποτέλεσµα αυξηµένο αίσθηµα δυσφορίας και καταπόνηση του ανθρώπινου οργανισµού». ∆υστυχώς δεν φαίνεται να αποτελεί εξαίρεση. Τα τελευταία χρόνια οι θερµοκρασίες ανεβαίνουν ολοένα και περισσότερο, οδηγώντας και σε πιο συχνές εκδηλώσεις καύσωνα. Στην Αθήνα ιδιαίτερα, όπου υπάρχουν ιστορικά κλιµατικά στοιχεία από το 1860 στον σταθµό του Αστεροσκοπείου στο Θησείο, έχει καταγραφεί άνοδος της µέσης θερµοκρασίας σε ετήσια βάση 1,56 βαθµού Κελσίου τη δεκαετία 2011-2020, σε σχέση µε τη µέση τιµή της περιόδου 1860-1900. Η δεκαετία 20112020 είναι η θερµότερη όλων των εποχών στην Αθήνα. Η τάση αυτή είναι επιταχυνόµενη. Η µέση ετήσια θερµοκρασία στο κέντρο της Αθήνας την περίοδο 1961-1990 ήταν 17,6° C, ενώ το 1991-2020 σκαρφάλωσε στους 18,5° C, άνοδος δηλαδή 0,9° C. Σύµφωνα µε τη ∆ήµητρα Φουντά, ερευνήτρια του ΕΕΑ, η διαφορά αυτή είναι µεγαλύτερη τους θερινούς µήνες, ενώ τον Αύγουστο φτάνει και τους 2° C!

Πολύ αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία για τις ηµέρες που το θερµόµετρο έδειξε άνω των 40 βαθµών Κελσίου στον σταθµό του Θησείου. Σύµφωνα λοιπόν µε το ιστορικό αρχείο, από το 1864 έως το 1900 καταγράφηκαν µόλις 5 µέρες µε ανώτερη θερµοκρασία άνω των 40° C. Την πεντηκονταετία 1901-1950 καταγράφηκαν 19 ηµέρες µε το θερµόµετρο να ξεπερνά τους 40° C. Στα επόµενα 50 χρόνια (1951-2000) καταγράφηκαν 34 µέρες µε σαραντάρια, εκ των οποίων οι έξι το 2000. Και µέσα σε 19 µόλις χρόνια, από το 2001-2020 τα θερµόµετρα έχουν ξεπεράσει τους 40 βαθµούς 25 φορές! Τα έξι έτη µε τις περισσότερες καυτές µέρες άνω των 40 βαθµών Κελσίου είναι: 2012 οκτώ µέρες, 2007 οκτώ, 1987 επτά, 2000 έξι, 1958 και 2017 από τρεις µέρες.

«Τα δεδοµένα δείχνουν πως έχουµε µπει ήδη σε µια περίοδο αυξηµένων θερµοκρασιών. Παλιότερα τα επεισόδια καύσωνα ήταν πολύ πιο αποσπασµατικά, τώρα έχουµε σχεδόν κάθε χρονιά. Το 1987 είχαµε έναν πολύ ισχυρό καύσωνα, αλλά πλέον έχουµε επανάληψη ανάλογων φαινοµένων. Επίσης διευρύνεται η περίοδος που εκδηλώνονται καύσωνες, 3-5 µέρες κάθε δεκαετία. Πέρυσι είχαµε καύσωνα τον Μάιο, φέτος τον Ιούνιο», λέει στην «Κ» ο Νίκος Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ινστιτούτου ερευνών περιβάλλοντος και βιώσιµης ανάπτυξης του Αστεροσκοπείου και επιστηµονικά υπεύθυνος του δικτύου για την κλιµατική αλλαγή Climpact.

Οταν άρχισαν να δηµοσιεύονται οι πρώτες προγνώσεις για τις επιπτώσεις της κλιµατικής αλλαγής, έµοιαζαν είτε πολύ µακρινές («στα τέλη του 21ου αιώνα θα γίνει...») είτε αβέβαιες είτε πολύ υπερβολικές. «∆υστυχώς, τα µοντέλα δεν έχουν διαψευστεί. Ποιοτικά δείχνουν να είναι στη σωστή κατεύθυνση. Οι συνέπειες της υπερθέρµανσης είναι εδώ. Μάλιστα, το σύστηµα βρίσκεται σε κατάσταση ασταθούς ισορροπίας. Επειτα από έναν καύσωνα συχνά ακολουθεί ένα έντονο καιρικό φαινόµενο, όπως µε την “ψυχρή λίµνη” στις αρχές Ιουλίου. Μοιάζει µε εκκρεµές που κινείται ολοένα σε πιο ακραίες καταστάσεις», συµπληρώνει ο κ. Μιχαλόπουλος.

Σύµφωνα µε τον επιστηµονικά υπεύθυνο του Climpact, η κατάσταση είναι συνολικά πολύ ανησυχητική, καθώς οι συγκεντρώσεις αερίων του θερµοκηπίου δεν περιορίζονται στην ατµόσφαιρα, αφενός γιατί έχουν µεγάλο χρόνο ζωής, αφετέρου γιατί οι εκποµπές τους δεν µειώνονται διεθνώς, παρά σε ορισµένες µόνο χώρες, όπως οι ευρωπαϊκές. «Οι επιπτώσεις του καύσωνα και γενικά των υψηλών θερµοκρασιών είναι πολύπλευρες. Το έδαφος χάνει την υγρασία του, το στρες στα ζώα και τα φυτά είναι πολύ µεγάλο, δηµιουργούνται συνθήκες ερηµοποίησης και εκδήλωσης πυρκαγιών», τονίζει.

«Αν και οι καύσωνες δεν είναι πρωτόγνωρο φαινόµενο και εντάσσονται στη φυσιολογική ετήσια κλιµατική εναλλαγή, η ένταση και η συχνότητα των περιόδων καύσωνα που βιώνουµε σε όλον τον πλανήτη σχετίζονται µε την κλιµατική αλλαγή. Η συστηµατική αύξηση της θερµοκρασίας είναι αδιαµφισβήτητη. Η περίοδος 2011-2020 υπήρξε η θερµότερη καταγεγραµµένη δεκαετία από την προ-βιοµηχανική περίοδο για τον πλανήτη µας.

Τα µετεωρολογικά στοιχεία που συλλέγονται από τον ιστορικό σταθµό στο ΕΑΑ πιστοποιούν το γεγονός αυτό και για την Αττική», τονίζει στην «Κ» ο Μανώλης Πλειώνης, διευθυντής και πρόεδρος ∆.Σ. του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, συντονιστής του Climpact.

Η δεκαετία 2011-2020 είναι η θερµότερη όλων των εποχών στην Αθήνα — Η τάση αυτή είναι επιταχυνόµενη, παρατηρούν ανήσυχοι οι επιστήµονες.

ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ

el-gr

2021-08-01T07:00:00.0000000Z

2021-08-01T07:00:00.0000000Z

https://kathimerini.pressreader.com/article/281505049260000

Kathimerini Digital