Το σχέδιο για Σύρους χριστιανούς

Ηταν µια «Κιβωτός» στην Πελοπόννησο

«Οι αδελφοί µας στη ∆ύση δεν δείχνουν να έχουν αντιληφθεί πλήρως την κατάστασή µας...». Ο µητροπολίτης Αρκαδίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας Βασίλειος αποκαλύπτει στην «Κ» ότι τα χρόνια που οι τροµοκράτες του ISIS σάρωναν τα πάντα, υπήρξε σχέδιο αγοράς έκτασης στην Πελοπόννησο, µια «Κιβωτός Σωτηρίας» για τους χριστιανούς της Συρίας.

Ο ένας ήρθε από την ερειπωμένη Συρία και ο άλλος είχε καταφθάσει από τις ζούγκλες της Αφρικής. Και οι δύο ταξίδεψαν από σημεία του πλανήτη όπου οι χριστιανικοί πληθυσμοί δοκιμάζονται σκληρά. Από το βήμα της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας, στα Χανιά, ο μητροπολίτης Αρκαδίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας, Βασίλειος, μετέφερε την αγωνία των ξεχασμένων(;) χριστιανών της Συρίας, οι οποίοι, παρότι σίγησαν τα όπλα, δίνουν τώρα αγώνα επιβίωσης με αντίπαλο τούτη τη φορά όχι το Ισλαμικό Κράτος, αλλά τη φτώχεια και την πείνα. Και ο ορθόδοξος χριστιανός βουλευτής στην Ουγκάντα, Θεόδωρος Σεκικούμπο, αποτύπωσε την εικόνα της εξάπλωσης του ισλαμικού εξτρεμισμού στη Μαύρη Ηπειρο και την απειλή που συνιστά η εγκληματική του δράση για τους χριστιανούς.

Μίλησαν και οι δύο στην «Κ», με τον μητροπολίτη Βασίλειο να μας αποκαλύπτει συγκινημένος, για πρώτη φορά, ότι είχε εκπονήσει σχέδιο αγοράς εκτάσεων στην Ελλάδα για να φτιάξει εκεί μια «Κιβωτό Σωτηρίας» χριστιανών της Συρίας! «Ηταν το 2015 και οι τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) είχαν φτάσει στην είσοδο της Κοιλάδας των Χριστιανών, στα σύνορα με τον Λίβανο, όπου είχαν καταφύγει για να γλιτώσουν χριστιανοί από όλη τη Συρία», αφηγήθηκε. «Αυτοί του ISIS είχαν καταλάβει ένα μουσουλμανικό χωριό, το μοναδικό στην κοιλάδα, και το είχαν μετατρέψει σε ορμητήριο για τις επιθέσεις εναντίον των χριστιανών. Προκλήθηκε μεγάλη ανησυχία, πανικός, καθώς μαθαίναμε για τις αγριότητες των τρομοκρατών εναντίον των χριστιανών αλλά και των μουσουλμάνων που δεν ήταν μαζί τους. Κάποιοι που είχαν συγγενείς στο εξωτερικό έφευγαν για να φιλοξενηθούν από τους δικούς τους στην Ευρώπη ή στην Αμερική. Μερικοί όμως δεν είχαν πού να πάνε, ούτε την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν. Τότε, λοιπόν, από κοινού με τους δύο βοηθούς μου αρχιμανδρίτες, Ηλία και Δημήτριο, σχεδιάσαμε αθόρυβα να αγοράσουμε στην Εύβοια στην αρχή, αλλά καταλήξαμε τελικά στην Πελοπόννησο, μια έκταση και είπαμε ότι αν δεν αναγκαστούμε να φύγουμε, θα ήταν μια λύση να τη νοικιάζαμε και να εισπράττουμε χρήματα από τις ελιές για να βοηθήσουμε τον κόσμο. Αλλά χρειαζόταν να φύγει ο κόσμος στο τέλος, διότι οι τρομοκράτες είχαν φτάσει μέχρι την πόρτα της Κοιλάδας των Χριστιανών. Αυτούς που δεν είχαν συγγενείς έξω θα τους λέγαμε, ελάτε να εγκατασταθείτε εδώ μέχρι να περάσει η φουρτούνα. Να τους σώσουμε δηλαδή. Δόξα τω Θεώ όμως οι τρομοκράτες δεν μπόρεσαν να καταλάβουν την κοιλάδα, και έτσι έμειναν οι χριστιανοί και αποφασίσαμε να ξοδέψουμε εκεί τα χρήματα για να τους βοηθήσουμε».

Με το που σίγησαν στη Συρία και στο Ιράκ τα κανόνια και το ISIS ηττήθηκε επί του πεδίου, οι προβολείς του παγκόσμιου ενδιαφέροντος για την τύχη του χριστιανικού στοιχείου στο περίφημο Λεβάντε (Συρία, Ιράκ, Λίβανος) μονομιάς έσβησαν, ωσάν να μην εκδιώχθηκαν, ξεσπιτώθηκαν, δολοφονήθηκαν χιλιάδες εξ αυτών. Ζήτησα, λοιπόν, από τον γεννημένο στη Συρία, με ελληνική αλλά και λιβανέζικη υπηκοότητα, ιεράρχη να μου περιγράψει την κατάσταση, μεταπολεμικά, των χριστιανών στις περιοχές της Βίβλου.

«Το θέμα δεν είναι πώς είναι η κατάσταση των χριστιανών στη Συρία και στο Ιράκ, αλλά πώς είναι η κατάσταση στη Συρία και στο Ιράκ, διότι είμαστε πολίτες αυτών των χωρών, όπως και οι αδελφοί μας μουσουλμάνοι. Ναι μεν είναι πλειονότητα οι μουσουλμάνοι και εμείς μειονότητα, αλλά είμαστε όλοι πολίτες της ίδιας χώρας, έχουμε θρησκευτικά τα ίδια δικαιώματα, ανοίγουμε εκκλησίες, μοναστήρια, διδάσκουμε τα θρησκευτικά μας, γινόμαστε υπάλληλοι, βουλευτές, υπουργοί σε αυτές. Μετά τον πόλεμο ήρθε η φτώχεια και η πείνα, διότι με το εμπάργκο της Δύσης δεν υπάρχει οικονομία. Υπάρχει πείνα, η οικονομία στη Συρία είναι αναιμική. Και όσοι έχουν χρήματα δεν βρίσκουν προϊόντα να αγοράσουν. Δεν επιτρέπουν την εισαγωγή προϊόντων οι δυτικοί αλλά και οι Αραβες. Ενα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι ότι πολλοί χριστιανοί με τον πόλεμο μετέφεραν τα λεφτά τους σε τράπεζες στον Λίβανο. Ομως τώρα οι τράπεζες αυτές έχουν σχεδόν φαλιρίσει και έχασαν τις οικονομίες τους. Πεινάει ο κόσμος...».

Ο μητροπολίτης Αρκαδίας τονίζει επ’ αυτού τη βοήθεια που η Εκκλησία παρέχει στους δοκιμαζόμενους χριστιανούς: «Η Εκκλησία έπαιξε και εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο, βοηθάει πολύ σε όλη την επικράτεια της Συρίας. Διανέμουμε τρόφιμα στα σπίτια, βοηθάμε στην περίθαλψη, στις επισκευές των σπιτιών, αγοράζουμε βιβλία και υλικό για τους μαθητές. Υστερα, και κάποιοι που έχουν φύγει στο εξωτερικό και επιστρέφουν, δίνουν χρήματα σε συγγενείς τους και σε όσους έχουν περισσότερο ανάγκη. Βοηθάμε ο ένας τον άλλο, για να επιβιώσουμε. Οι αδελφοί μας στη Δύση δεν δείχνουν να έχουν αντιληφθεί πλήρως την κατάστασή μας...».

Ο κ. Βασίλειος μιλάει για την τύχη των εκκλησιών και των μοναστηριών που καταστράφηκαν στον πόλεμο, αλλά και για τους χριστιανούς που εγκατέλειψαν τη Συρία. «Σε εμάς του ορθοδόξους καταστράφηκε ένα μοναστήρι, της Αγίας Θέκλας, στη Μααλούλα. Οι μοναχές επέστρεψαν, με τη βοήθεια της Ελλάδας και της Ρωσίας, επισκευάστηκε το μοναστήρι, και νομίζω ότι μερικές εκκλησίες στα προάστια της Δαμασκού επισκευάστηκαν ήδη. Μερικές πάντως, ενώ δεν έπαθαν ζημιές, δεν έχουν πλέον πιστούς, γιατί έφυγαν προς περιοχές που δεν είχαν καταληφθεί από τους τρομοκράτες, όπως η Ταρτούς, η Λαοδίκεια κ.ά., ή προς το εξωτερικό. Σιγά σιγά, επισκευάζονται όσες υπέστησαν ζημιές. Παράλληλα, φτιάχνουμε και άλλες εκκλησίες...».

«Εχετε εικόνα για το πόσοι χριστιανοί μπορεί να έφυγαν από τη Συρία;», τον ρώτησα. «Τουλάχιστον 400.000 από το 1.700.000 ορθοδόξων και καθολικών. Αρκετοί πολέμησαν για να σώσουν τα σπίτια, τις οικογένειές τους, τα ιερά τους. Στην Κοιλάδα των Χριστιανών πρόσφεραν τουλάχιστον 120 μάρτυρες. Εγιναν στις αρχές σκληρές μάχες εκεί, αλλά δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν διότι δεν είχαν προσβάσεις στο εσωτερικό της κοιλάδας». Οσο για την εικόνα από το Ιράκ, που ανήκει στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αντιοχείας, λέει: «Πρώτα πρώτα, ορθόδοξοι στο Ιράκ δεν υπάρχουν, ζήτημα αν μετριούνται περισσότερες από εκατό οικογένειες. Αλλά οι Ιακωβίτες, οι Σύροι και οι άλλοι οι Συροχαλδαίοι και οι παλιοί Ασσύριοι, αυτοί έμειναν τουλάχιστον 250.000 από δύο τρία εκατομμύρια που ήταν. Είχαν μεγάλες απώλειες».

«Τι έκανε ένας ορθόδοξος χριστιανός μητροπολίτης στον πόλεμο;» ήταν μια άλλη ερώτησή μου. «Στην περιοχή της Αρκαδίας, ο πόλεμος δεν ήταν τόσο σκληρός αλλά οπωσδήποτε ήταν επικίνδυνα. Εγώ μετακινούμουν για να βοηθάω και να εμψυχώνω χριστιανούς στα χωριά. Καθώς η μητρόπολή μου είναι ακριβώς στα σύνορα με τον Λίβανο, μπαινόβγαινα τις μέρες του πολέμου στην κοιλάδα. Δεν ήταν εύκολο, αλλά αισθανόμουν ότι ήταν χρέος μου. Πολλοί με παρότρυναν “μην το κάνεις, δεν ακούς τις βόμβες που πέφτουν;”. Ο ηγέτης όμως πρέπει να είναι κοντά στους πιστούς που δοκιμάζονται. Ο μητροπολίτης δεν πρέπει να φοβάται, αλλά και αν φοβάται δεν πρέπει να το δείχνει, διότι θα φοβηθεί και ο κόσμος».

Αγνοούμενοι μητροπολίτες

Μοιραία, η συζήτησή μας έφτασε κάποια στιγμή στην εξαφάνιση των δύο ορθόδοξων μητροπολιτών, Παύλου και Ιωάννη, στον δρόμο από την Τουρκία προς το Χαλέπι, στις 22 Απριλίου 2013, και τον ρώτησα εάν για την Εκκλησία έχει κλείσει η σκοτεινή και ανεξιχνίαστη αυτή υπόθεση, που έγινε πρωτοσέλιδο παγκοσμίως. «Οχι, όχι, για εμάς παραμένει ανοιχτή. Περιμένουμε από τις ορθόδοξες και τις άλλες χριστιανικές χώρες να εργαστούν πιο ενεργά και αποφασιστικά για την εξιχνίασή της και αν αποδειχθεί ότι έχουν δολοφονηθεί, θα ομολογήσουμε ότι έγιναν μάρτυρες της Εκκλησίας μαζί με όλους τους άλλους που σφαγιάστηκαν γιατί αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν. Γι’ αυτό μέχρι τώρα δεν εκλέξαμε αντικαταστάτες τους στη μητρόπολη Χαλεπίου».

«Ελπίζετε σ’ ένα θαύμα;» ρωτώ. «Χωρίς ελπίδα δεν μπορούμε να ζήσουμε και να προχωρήσουμε στο μέλλον. Αυτό που απορώ είναι ότι ο Πατριάρχης Ιωάννης μίλησε με Ελληνες, Τούρκους, Αμερικανούς, Ρώσους, Ρουμάνους, όπου πήγαινε το κύριο θέμα που έθετε ήταν αυτό. Κανείς, μα κανείς δεν του είπε ότι ξέρει κάτι. Μια φορά ο πατριάρχης είπε στην πρέσβειρα των ΗΠΑ στον Λίβανο: “Καλά εσείς μπορείτε να δείτε από τους δορυφόρους μια φιάλη αερίου επτά ορόφους κάτω από τη γη, δεν είδατε τίποτα το τι έγινε μέρα μεσημέρι κάτω από τον ήλιο σε μια καυτή περιοχή, στον εθνικό δρόμο με την πομπή των δύο μητροπολιτών;”. Του απάντησε ότι ήταν κάτι ξαφνικό, δυστυχώς δεν γνωρίζουν κάτι». Του ζήτησα να σχολιάσει τις πληροφορίες που μεταδίδονται διεθνώς για επιστροφή του ISIS, με πολεμικές επιχειρήσεις και τρομοκρατικές ενέργειες στη Συρία και αν ανησυχεί το χριστιανικό στοιχείο. «Αληθεύει ότι επανεμφανίστηκαν οι τρομοκράτες, αλλά όχι στην κεντρική Συρία, εκεί στα σύνορα με το Ιράκ, όπως και στη Σαουδική Αραβία και σε άλλα κράτη. Η προσπάθειά τους να μας διώξουν απέτυχε, τώρα δεν μπορούν πια να το κάνουν...».

Ο μητροπολίτης Βασίλειος αποκαλύπτει στην «Κ» ότι είχε εκπονήσει σχέδιο για να φτιάξει στην Ελλάδα «Κιβωτό Σωτηρίας» χριστιανών της Συρίας.