Να αποφασίζουμε σήμερα έχοντας το μυαλό μας 30 χρόνια στο μέλλον

«Τώρα είμαστε τρεις κεντρικοί τραπεζίτες-μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που μιλάμε ελληνικά», μου λέει ο κ. Μαχλούφ και εννοεί τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα, τον διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Κύπρου Κωνσταντίνο Ηροδότου και τον εαυτό του. «Προχθές στη Φρανκφούρτη, ο κεντρικός τραπεζίτης της Ιταλίας (Ινιάτσιο Βίσκο) μας άκουσε να μιλάμε στα ελληνικά. Πλησίασε κοντά και μας είπε: “Κι εγώ έμαθα στο σχολείο αρχαία ελληνικά”». Το 2019 ο Γκάμπριελ Μαχλούφ χαρακτηρίστηκε από τον βρετανικό Τύπο ως ο μοναδικός Βρετανός που συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, στο «ιερατείο του ευρώ». Πώς αισθάνεται από το γεγονός ότι φέρει τόσο διαφορετικές αναφορές και ιδιότητες; «Για εμένα αυτό είναι κάτι φυσιολογικό», απαντά. Σίγουρα είναι φυσιολογικό για τον ίδιο να κατανοεί τα επιχειρήματα και να αμβλύνει τις διαφορές ανάμεσα σε ανθρώπους που έχουν διαφορετικές μονοσήμαντες εθνικές και γλωσσικές αναφορές.

Ο κ. Μαχλούφ έχει μια οικονομική φιλοσοφία που τον έκανε να ξεχωρίσει. Τονίζει τη σημασία της υπομονής για την επίτευξη μακροπρόθεσμων στόχων. «Η αποστολή ενός υπουργείου Οικονομικών είναι να βελτιώνει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών», λέει και εξηγεί ότι όλες οι αποφάσεις πρέπει να σχεδιάζονται μέσα σε ένα διαγενεακό πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη την κλιματική αλλαγή και τις δημογραφικές μεταβολές. Πιστεύει ότι τα αφηγήματα κινούν τον κόσμο και αναφέρει το βιβλίο του νομπελίστα οικονομολόγου Ρόμπερτ Σίλερ «Narrative Economics» (2019). «Ο Σίλερ υποστηρίζει ότι τα ισχυρά αφηγήματα μπορεί να έχουν οικονομικό αποτέλεσμα. Για εμένα η πρόκληση είναι πώς να δημιουργήσεις αφηγήματα που να εμπνέουν την υπομονή στην εφαρμογή μακροπρόθεσμων πολιτικών».

Το αφήγημα του κ. Μαχλούφ είναι ότι η βιωσιμότητα του χρέους εξαρτάται από τη δημιουργία μιας οικονομίας με βιώσιμη παραγωγικότητα. Σε συνθήκες προοδευτικής κλιματικής αλλαγής, αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν ο σημερινός δανεισμός κατευθύνεται σε επενδύσεις για τη διαμόρφωση μιας οικονομίας με μηδενική καθαρή αύξηση ρύπων. Το μοντέλο αυτό, σε συνδυασμό με την ιλιγγιώδη πρόοδο του ψηφιακού μετασχηματισμού, μπορεί να οδηγήσει σε μια οικονομία πολύ πιο δυναμική από τη σημερινή, η οποία θα έχει θέσει υπό έλεγχο το δημόσιο χρέος, θα έχει εξασφαλίσει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και τη σταθερότητα τιμών και, κυρίως, θα έχει επιτύχει τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Αυτό το αφήγημα ανέπτυξε στη Νέα Ζηλανδία. Η κυβέρνηση της Τζασίντα Αρντερν, που εκλέχθηκε το 2019, υιοθέτησε τις απόψεις αυτές σε τέτοιο βαθμό ώστε παρουσίασε τον πρώτο «προϋπολογισμό της ευημερίας» (Well Being Budget). Κατά τον κ. Μαχλούφ, το «κλειδί» για την ευημερία, με δυο λόγια, είναι να αποφασίζουμε σήμερα έχοντας το μυαλό μας 30 χρόνια στο μέλλον.