Το µοντέλο του Ισραήλ κατά του ιού

Η αιµατολόγος Νινέτα Αµαρίλιο µιλάει στην «Κ» για την προσπάθεια αντιµετώπισης της πανδηµίας

Στον καιρό της πανδηµίας, τόσο σε περιόδους εξάρσεων όσο και υφέσεων, όλος ο κόσµος στρέφει τακτικά το βλέµµα του σε µία χώρα: το Ισραήλ. Τον περασµένο χειµώνα προχώρησε άµεσα στον εµβολιασµό µεγάλου µέρους του γενικού πληθυσµού του, περιόρισε αισθητά τα κρούσµατα και έδωσε µέσα στην άνοιξη µια πρώτη γεύση της µεταπανδηµικής ζωής, µε την άρση αρκετών περιοριστικών µέτρων. Υστερα ήρθε το τέταρτο κύµα. Το πιο µεταδοτικό στέλεχος «∆έλτα» πυροδότησε νέο γύρο µολύνσεων και νοσηλειών και για την αναχαίτιση της διασποράς χορηγήθηκε η τρίτη, ενισχυτική, δόση του εµβολίου. Το µοντέλο του Ισραήλ δίνει κατά κάποιον τρόπο µια πρόγευση των µαχών που έχουµε µπροστά µας.

Η «Κ» απευθύνθηκε στη Νινέτα Αµαρίλιο, ερευνήτρια του καρκίνου και αιµατολόγο στο Ιατρικό Κέντρο Sheba, για να περιγράψει την πορεία της πανδηµίας στο Ισραήλ. Οι γονείς της κατάγονταν από τις εβραϊκές κοινότητες της Θεσσαλονίκης και της Ρόδου, εκείνη µεγάλωσε στην Αθήνα και έφυγε για το Ισραήλ πριν από περίπου 40 χρόνια. Εκεί πραγµατοποίησε το διδακτορικό της και ακολούθησε ερευνητική και ακαδηµαϊκή καριέρα. Σε κάθε ευκαιρία που της δίνεται τους τελευταίους µήνες επισηµαίνει τη σπουδαιότητα του εµβολιασµού. Ελαβε την πρώτη δόση την 1η Ιανουαρίου, τη δεύτερη στις 15 του ίδιου µήνα και έχει ήδη ολοκληρώσει και την τρίτη δόση από τις 22 Ιουλίου.

«Το θαύµα ήταν –και το τονίζω αυτό– ότι επετράπη πολύ γρήγορα ο συστηµατικός εµβολιασµός µεγάλου µέρους του πληθυσµού. Από τον ∆εκέµβριο µέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου ένα µεγάλο ποσοστό του πληθυσµού είχε εµβολιαστεί µε δύο δόσεις. Ηταν εντυπωσιακή η οργάνωση, η οποία οφείλεται σε ένα ιατρικό σύστηµα που λειτουργεί πολύ καλά επί πολλά χρόνια. Και τα αποτελέσµατα του εµβολιασµού φάνηκαν πολύ γρήγορα. Επεσαν τα νούµερα και όλοι ήµασταν πολύ αισιόδοξοι», λέει.

Η άµεση πρόσβαση στα εµβόλια που παρείχε το Ισραήλ στους πολίτες του αποτέλεσε διεθνές πρότυπο. Από την κορύφωση των χιλιάδων κρουσµάτων τον Ιανουάριο του 2021, στα τέλη Μαρτίου οι νέες διαγνώσεις δεν ξεπερνούσαν τις µερικές εκατοντάδες και από τον Απρίλιο η χώρα προσέφερε µια πρώτη αίσθηση της ζωής µετά την πανδηµία, τη στιγµή που άλλα κράτη βρίσκονταν ακόµη σε κάποιου είδους lockdown. Στο Ισραήλ άνοιξαν τα εστιατόρια, διοργανώθηκαν συναυλίες, επετράπη η είσοδος εµβολιασµένων θεατών στα γήπεδα, σταδιακά τον Ιούνιο καταργήθηκε και η χρήση µάσκας σε εσωτερικούς χώρους – ένα µέτρο που επανήλθε όµως λίγες ηµέρες αργότερα. Σύµφωνα µε τα πιο πρόσφατα στοιχεία (µε πηγή την επιστηµονική ιστοσελίδα Our World In Data), το 61,5% του πληθυσµού του Ισραήλ είναι σήµερα πλήρως εµβολιασµένο µε δύο δόσεις. Στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 54,7%.

Ρωτάµε την κ. Αµαρίλιο εάν υπήρξε καθόλου εφησυχασµός. Εάν η άρση των περιοριστικών µέτρων στο Ισραήλ την άνοιξη έγινε νωρίς, θέτοντας τη βάση για το τέταρτο κύµα, εάν έγιναν λάθη στη διαχείριση. «Το άνοιγµα ήταν µια δόση αισιοδοξίας που είχαν ανάγκη οι πολίτες. ∆εν γίνεται να τους κλείσουµε όλους µέσα για πάντα. Είναι γεγονός ότι το άνοιγµα του Ιουνίου ήταν πολύ δυναµικό. Εάν επανέφερε τον ιό, αυτό είναι συζητήσιµο, διότι τότε εµφανίστηκε και η περίφηµη µετάλλαξη “∆έλτα” και προέκυψε και το θέµα των ταξιδιωτών, γιατί στο Ισραήλ υπάρχει µεγάλη διάθεση για ταξίδια», λέει. «Είναι λίγο ακραίο να το αποκαλέσουµε λάθος στη διαχείριση. ∆ιότι µια κατάσταση όπως αυτή που ζούµε είναι ένα είδος συνεχούς πολέµου, όχι µια µάχη που τελείωσε µε συµφωνία εκεχειρίας. ∆ύσκολο να το αποκαλέσω λάθος, αλλά ίσως το αποτέλεσµα δείχνει ότι θα πρέπει να µάθουµε να ζούµε µε αυτά τα σκαµπανεβάσµατα».

Η τρίτη δόση

Πρόσφατα σε µια ανάλυση της Pfizer, που δόθηκε στη δηµοσιότητα από τον αµερικανικό Οργανισµό Τροφίµων και Φαρµάκων (FDA), αναφέρεται βάσει στοιχείων από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ότι η προστασία του εµβολίου κατά της COVID-19 φθίνει περίπου έξι µε οκτώ µήνες µετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης και γι’ αυτό συνιστάται η διάθεση και τρίτης, ενισχυτικής, δόσης. Από τα τέλη Ιουλίου µέχρι τις 22 Αυγούστου στο Ισραήλ είχαν λάβει την τρίτη δόση τουλάχιστον ένα εκατοµµύριο άνθρωποι άνω των 60 ετών. Μέσα στις επόµενες ηµέρες η ενισχυτική δόση ήταν διαθέσιµη και για νεότερες ηλικίες και ο αριθµός των τριπλά εµβολιασµένων αυξήθηκε αισθητά, ξεπερνώντας τα δύο εκατοµµύρια σε µια χώρα µε πληθυσµό εννέα εκατοµµυρίων κατοίκων. Η κ. Αµαρίλιο παρατηρεί πλέον ότι οι ασθενείς που νοσηλεύονται στα νοσοκοµεία του Ισραήλ σε πιο βαριά κατάσταση είναι στην πλειονότητα των περιπτώσεων ανεµβολίαστοι.

«Αυτό που συζητείται πολύ σε αυτή τη φάση είναι οι γονείς µε µικρά παιδιά, κάτω των 12 ετών, τα οποία δεν έχουν εµβολιαστεί. Αυτός ο µήνας έχει πολλές συναντήσεις, δεν είναι µια περίοδος ρουτίνας. Είναι ο µήνας των εβραϊκών γιορτών, του εβραϊκού νέου έτους, της µεγάλης νηστείας και προτού γίνει οποιαδήποτε συνάντηση µε παππούδες και γιαγιάδες, οι γονείς κάνουν στα παιδιά τους το τεστ», λέει η κ. Αµαρίλιο. «Είναι λίγο δύσκολο να εκτιµήσουµε πώς θα εξελιχθούν τα πράγµατα. Από τον Οκτώβριο θα πρέπει να προσαρµοστούµε ξανά σε µια νέα ρουτίνα. Κανείς δεν ξέρει τι µπορεί να γίνει στο µέλλον. Η σκέψη είναι πώς θα µπορέσουµε να ζήσουµε µε αυτή την ανασφάλεια και µε τις αλλαγές που µπορεί να έρθουν».

«Αυτό που συζητείται πολύ σε αυτή τη φάση είναι οι γονείς µε µικρά παιδιά, κάτω των 12 ετών, τα οποία δεν έχουν εµβολιαστεί».