«Τι κακό έχουμε κάνει στη ζωή μας και ζούμε τέτοιες μέρες;»

Η Καμπούλ «έπεσε» αναπάντεχα και μέσα σε λίγες ώρες στις 15 Αυγούστου. Οι εμπορικές πτήσεις σταμάτησαν μία μέρα μετά, μαζί με όλη τη ζωή όπως τη γνωρίζαμε εκεί. Το εισιτήριό μου για να επιστρέψω στη δουλειά μου στο Al Jazeera στο Αφγανιστάν ήταν για τότε, 16 Αυγούστου. Εγώ εγκλωβισμένη στην Ελλάδα κι ο Χαλίλ στο Αφγανιστάν, εκείνη την Κυριακή ζούσαμε μαζί το ίδιο χάος και πανικό βλέποντας τους Ταλιμπάν να πλημμυρίζουν τους δρόμους της Καμπούλ. «Θα μείνουμε χωρίς λεφτά και φαγητό, όλοι ξέφυγαν στα σπίτια τους. Θα πεθάνουμε όλοι, σ’ το είχα πει, θα ξυπνήσουμε μια μέρα και θα είναι εδώ οι Ταλιμπάν», μου έλεγε. «Η Μαλαλάι (η Αφγανογαλλίδα συγκάτοικός μου στην Καμπούλ), μου είπαν, φυγαδεύτηκε από τη γαλλική πρεσβεία, δεν ξέρω τι απέγινε το σπίτι μας, τα πράγματά μας, η Λουβ, δεν ξέρω πού είναι όλοι», έλεγα εγώ. Δεν κοιμηθήκαμε όλο το βράδυ.

Μαζί με τη γυναίκα του και τα τέσσερα παιδιά του τη Δευτέρα είχαν ήδη μπει σε λίστα πτήσης της Φινλανδίας μέσω της Ε.Ε. Ηταν σε επαφή με τον αφγανικό σύνδεσμο της Ε.Ε. και τον πρέσβη Παπασταύρου. «Πώς να φθάσουμε στο αεροδρόμιο με τους Ταλιμπάν έξω; Αν κοπεί το Ιντερνετ; Αν συμβεί κάτι κακό, τι θα γίνει με τα παιδιά μας;» Οταν τελικά έφθασαν στο αεροδρόμιο το βράδυ, στις 21.30, έπρεπε να επιστρέψουν σπίτι. Το μήνυμα στο κινητό του Χαλίλ έγραφε στα αγγλικά: «Για λόγους ασφαλείας δεν υπάρχει πρόσβαση στο αεροδρόμιο. Δεν προσγειώνεται κανένα αεροπλάνο. Μετακινηθείτε σε ασφαλές μέρος».

Στις 17 Αυγούστου, γύρω στη μία το μεσημέρι, ήρθε καινούργιο μήνυμα στο κινητό του. «Πρέπει να πάμε στο αεροδρόμιο αμέσως», μου έγραψε. Μέσα σε δύο μέρες είχαν μαζευτεί πάνω από 20.000 άτομα έξω από το αεροδρόμιο. Αργά το μεσημέρι είχε ξεκινήσει το χάος. «Αμερικανοί και Αφγανοί πυροβολούν μεταξύ τους, ρίχνουν χειροβομβίδες. Ολοι κλαίνε από το πρωί», μου έγραφε καθώς το κινητό μου γέμιζε με φωτογραφίες από τα παιδιά του να ουρλιάζουν από τον φόβο πεσμένα στον δρόμο. Ηταν μαζί με άλλους 70 Αφγανούς που ήταν να μπουν όλοι στην ίδια πτήση. Μετά τις 10 το βράδυ, κι αφού προσπαθούσε όλη μέρα να συνεννοηθεί η Φινλανδία με τους Αμερικανούς, που ήλεγχαν το αεροδρόμιο, για την πτήση τους, τους είπαν από την Ε.Ε. να επιστρέψουν στο σπίτι τους.

«Είναι τόσο δύσκολα, τόσο χάλια, η γυναίκα μου κλαίει, λέει να μην πάμε καλύτερα. Αν καταλάβουν οι γείτονες ότι κάθε μέρα λέμε ψέματα πως πάμε στο νοσοκομείο, πάμε στην αδελφή μου, αν καταλάβουν πού πάμε πραγματικά, θα φέρουν τους Ταλιμπάν στο σπίτι μας. Καλύτερα να πεθάνουμε έτσι». Απελπίστηκα. Τα μεσάνυχτα επικοινώνησα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Αντιπροσωπείας που γνώριζα στο Αφγανιστάν και που ήταν μέσα στο αεροδρόμιο για να τους βοηθήσει. «Σε ικετεύω», του έγραψα σε μήνυμα. Βρήκα την απάντηση το επόμενο πρωί. «Λυπάμαι, δεν υπάρχει τίποτα που μπορώ να κάνω».

Το χάος στο αεροδρόμιο μεγάλωνε ώρα με την ώρα. Μέρα με τη μέρα. Η Αμερική είχε τον πλήρη έλεγχο του ποιος έμπαινε και έφευγε. Το πλήθος μεγάλωνε κι αυτό. Πολλοί με διαβατήρια και βίζες στα χέρια έμεναν έξω. Κι όσο το πλήθος μεγάλωνε, τόσο το φαγητό στο σπίτι του Χαλίλ λιγόστευε. Τα παιδιά έτρωγαν χυλό. Οι τράπεζες, η Western Union, όλες οι προσβάσεις σε μετρητά είχαν κοπεί.

Είχαν ξεκινήσει διπλωματικές προσπάθειες να μπουν σε άλλη πτήση, με νέα έγγραφα. «Κάθε μέρα περνάει σαν ένας χρόνος. Τι κακό έχουμε κάνει στη ζωή μας και ζούμε τέτοιες μέρες;» μου έγραφε ο Χαλίλ, ο οποίος δεν μιλάει αγγλικά. Τα βράδια συμπληρώναμε μαζί τα έγγραφα που του ζητούσαν στα αγγλικά, του έκανα μεταφράσεις σε μηνύματα, ενώ προσπαθούσαμε να βρούμε χρήματα, τρόφιμα και γάλα για τα παιδιά. Ολοι οι φίλοι μου είχαν φύγει από την Καμπούλ. Εκείνος δεν μπορούσε να βγει έξω. Βρήκα έναν Αφγανό έμπορο που μπορούσε να τους δώσει γάλα και γιαούρτι. Αλλά έπρεπε να πάει να τα πάρει. Με ρωτούσε: «Κι αν όταν πάω να πάρω το γάλα μάς φωνάξουν στο αεροδρόμιο;» Και δεν μπορούσα να του απαντήσω.

«Θα πεθάνουμε όλοι, σ’ το είχα πει, θα ξυπνήσουμε μια μέρα και θα είναι εδώ οι Ταλιμπάν».