Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ePaper

Οι νέες μάχες στον πόλεμο των φύλων

Της ΤΑΣΟΥΛΑΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ

Το πλειοψηφικό ποσοστό πασχίζει να βεβαιώσει το υπερισχύον γυναικείο βάρος. Ομως αυτό δεν αποτυπώνεται στην πραγματική ζωή, μόνο στην ετήσια έκδοση του περιοδικού Time με τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον κόσμο... Οι 54 εξ αυτών είναι γυναίκες.

Επελέγησαν πρόσωπα παγκοσμίως γνωστά: Κάμαλα Χάρις, Μέγκαν Μαρκλ, Λιζ Τσέινι, Κέιτ Γουίνσλετ, Σκάρλετ Γιόχανσον, Μπίλι Αϊλις, Μπρίτνεϊ Σπίαρς, Σιμόν Μπάιλς, Ναόμι Οζάκα... Αλλά και λιγότερο διάσημα, όμως εξέχοντα: πολιτικοί (Μάματα Μπάνερτζι, Στέισι Εϊμπραμς), οικονομολόγοι (Νγκόζι Οκόντζο-ιουεάλα), ακτιβίστριες (η Αφγανή Μαχμπούμπα Σεράτζ, η Χιλιανή Ελίζα Λονκόν Αντίλεο, η Παλαιστίνια Μούνα Ελ-κούρντ), ερευνήτριες (Ροσέλ Βαλένσκι, Αντι Ουταρίνι, Λίντια Μοράβσκα, Κάταλιν Κάρικο), περιβαλλοντολόγοι, υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ, σχεδιάστριες διαστημικών σκαφών και τεχνητής νοημοσύνης, κυνηγοί αρχαιοκαπήλων, πυλώνες της οικονομίας αφρικανικών φυλών, διευθύντριες πολυεθνικών, επιχειρηματίες, εικαστικοί καλλιτέχνες, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, τραγουδοποιοί, συγγραφείς, σεναριογράφοι, δημοσιογράφοι...

Μοιάζει σαν να έχουν κερδίσει, μετά 200 χρόνια μαχών, οι γυναίκες τον πόλεμο των φύλων. Ομως όχι. Σε 136 χρόνια, υπολογίζει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ότι θα καλυφθεί το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων· σε 268 χρόνια στην οικονομία, σε 146 στην πολιτική (μόνο το 26,1% των κοινοβουλευτικών εδρών και το 22,6% των υπουργικών θέσεων παγκοσμίως κατέχουν γυναίκες), σε 14 στην εκπαίδευση. Μεγάλες οι ανισότητες στη χρηματοδότηση της καινοτομίας, μικρή η συμμετοχή στους τομείς αιχμής – στο cloud computing οι γυναίκες αποτελούν το 14% του εργατικού δυναμικού, στη μηχανική υπολογιστών το 20%, στα δεδομένα και στην τεχνητή νοημοσύνη το 32%. Οι γυναίκες εξακολουθούν να υφίστανται την αρσενική μεροληψία, τον μισογυνισμό, τα στερεότυπα, τις σεξιστικές συμπεριφορές, τις παρενοχλήσεις, τις κακοποιήσεις, τα φονικά – περίπου 50 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους λόγω ενδοοικογενειακής βίας κάθε εβδομάδα στην Ε.Ε.

Ομως να που το κατακερματισμένο φεμινιστικό κίνημα με τις δεκάδες συγκρουόμενες αποχρώσεις, το οποίο ψυχορραγεί δυο-τρεις δεκαετίες τώρα στη σκιά του μεταφεμινισμού, σήμερα αναβαπτίζεται παντού – σε ΗΠΑ, Χιλή, Πολωνία, Ελλάδα, Τουρκία... Και οικοδομεί, παρά τις διαφωνίες και τους διχασμούς, συμπράξεις και συνασπισμούς ενάντια σε δομικές αδικίες και κοινούς εχθρούς. Σε αναγεννημένες μισαλλοδοξίες και υπερσυντηρητισμούς. Πριν από 50 χρόνια οι φεμινίστριες θεωρούσαν την πορνογραφία ως το ιδεολογικό έδαφος εκπαίδευσης της ανδρικής υπεροχής («η πορνογραφία είναι η θεωρία και ο βιασμός η πρακτική», δήλωνε το 1974 η Ρόμπιν Μόργκαν). Σήμερα, η πορνογραφία είναι ακόμη εκεί – το δημοφιλέστατο pornhub γαλουχεί και νουθετεί. Το ολιγοετές #Metoo, θαλερό ρεύμα αντίστασης.

Επειτα, πολλά κορίτσια σήμερα επιλέγουν τις σπουδές φύλου (gender studies), τη μελέτη των έμφυλων ρόλων, σε αναζήτηση ατομικών, αλλά και συλλογικών ταυτοτήτων όταν διαπιστώνουν, όπως έλεγε η Τζούλιετ Μίτσελ το 1971, ότι η «ατομική υπόθεση είναι μια κοινωνική κατάσταση και ως εκ τούτου ένα πολιτικό πρόβλημα». Και κάπου εκεί ανακαλύπτουν ότι δεν υπάρχει μία και μόνο «γυναικεία εμπειρία», αλλά πολλές, που επηρεάζονται από κοινωνικές, φυλετικές,

#Metoo, απαγκίστρωση της κοινωνικής από τη βιολογική ταυτότητα, συμπράξεις ενάντια στην άνοδο των σκοταδισμών και στις γυναικοκτονίες.

θρησκευτικές πραγματικότητες, από το αν είναι κάποια cis (από την ίδια μεριά) ή trans (από την άλλη μεριά), straight ή gay, από το πώς τοποθετούνται απέναντι στην εξουσία, στην τεχνολογία, στον κίνδυνο, στην ελευθερία, στην αγάπη, στην επιθυμία. Και ενίοτε κατηγορούν τις μητέρες τους, οι οποίες έζησαν τον μύθο της εξίσωσης, ότι δεν έκαναν αρκετά.

Χτίζουν το τέταρτο πολυφωνικό φεμινιστικό κύμα, προϊόν μιας φλογερής ανασύνθεσης, που πολεμά τον μεταφεμινισμό, ξεγυμνώνει τη λειψή ισότητα, φανερώνει την ένταση της καταπίεσης και της βίας (πρώτο κύμα, μέσα 18ου έως αρχές 20ού, δεύτερο κύμα, 1960 έως 1980, τρίτο κύμα, 1980 έως σήμερα). Αποτελεί μια νέα τομή στο πώς οι νέοι αντιλαμβάνονται τις έννοιες θηλυκότητα και αρρενωπότητα, που ορίζουν κάθε φορά οι κοινωνίες, την απαγκίστρωση του κοινωνικού φύλου από το βιολογικό, τη νεανική αποπολιτικοποίηση και την καλπάζουσα κοινωνική σύγχυση, τα εθνικά και τα παγκόσμια δεινά.

Η πορεία διαφαίνεται μακριά και δεν είναι διόλου γραμμική: γυναικεία κεκτημένα ακυρώνονται από φονταμενταλισμού ς, υπ ε ρ εθνικισμούς, νεοφασισμού ς και ακραίους λαϊκισμούς. Ομως μέσα από τα βαριά σύννεφα των νέων σκοταδισμών διαφαίνονται μερικές λαμπερές γυναικείες αχτίδες.

ΓΝΩΜΕΣ

el-gr

2021-09-19T07:00:00.0000000Z

2021-09-19T07:00:00.0000000Z

https://kathimerini.pressreader.com/article/281956020920414

Kathimerini Digital