Διπλωματία και απειλές για το Ουκρανικό

ΗΠΑ - Ρωσία - E.E.

Γραπτές απαντήσεις στις ρωσικές προτάσεις για το ουκρανικό ζήτημα και την ευρωπαϊκή ασφάλεια διαβίβασε χθες η Ουάσιγκτον. Οπως δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, η κυβέρνησή του μένει σταθερή στην πολιτική «ανοιχτών θυρών» του ΝΑΤΟ, απορρίπτοντας την κεντρική ρωσική αξίωση για δεσμεύσεις περί μη ένταξης της Ουκρανίας στη Συμμαχία. Εμφανίζεται όμως ανοιχτή σε αμοιβαία μέτρα ελέγχου των εξοπλισμών και των στρατιωτικών ασκήσεων στην Ευρώπη. Προηγουμένως ο Τζο Μπάιντεν είχε απειλήσει να επιβάλει κυρώσεις προσωπικά στον Βλαντιμίρ Πούτιν σε περίπτωση ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Τα τελευταία χρόνια, διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις επέβαλαν κυρώσεις εναντίον αρχηγών περιφερειακών κρατών, όπως ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ του Ιράν, ο Νικολάς Μαδούρο της Βενεζουέλας, ο Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης, ο Μπασάρ αλ Ασαντ της Συρίας και ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε της Ζιμπάμπουε. Ωστόσο, το να περιληφθεί σε αυτή τη μαύρη λίστα ο ηγέτης μιας πυρηνικής υπερδύναμης, μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπως η Ρωσία, ήταν κάτι που μέχρι χθες δύσκολα θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς.

Κι όμως, ο Τζο Μπάιντεν εμφανίζεται έτοιμος για μια παρόμοια κίνηση. Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, που ζητούσε να μάθει αν σκέφτεται να επιβάλει κυρώσεις όχι γενικά στη Ρωσία, αλλά και προσωπικά στον Βλαντιμίρ Πούτιν σε περίπτωση εισβολής στην Ουκρανία, ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε κοφτά: «Ναι». Προσέθεσε, δε, ότι ενδεχόμενη ρωσική επέμβαση θα είχε «τεράστιες επιπτώσεις σε παγκόσμια κλίμακα» και πιθανόν θα σηματοδοτούσε «τη μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Η απάντηση του Κρεμλίνου συνδύαζε τον σαρκασμό με την απειλή. Ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι μια παρόμοια κίνηση του Λευκού Οίκου «δεν θα ήταν επώδυνη» για τον Πούτιν, μια και ο πρόεδρος της χώρας δεν διαθέτει περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό, προειδοποίησε όμως ότι οι συνέπειες θα ήταν «πολιτικά καταστροφικές» για τις ρωσο-αμερικανικές σχέσεις.

Δεν είναι βέβαιο ότι η απειλή Μπάιντεν βρίσκει σύμφωνες τις ισχυρότερες δυνάμεις της Ε.Ε. Σε συνάντησή τους στο Βερολίνο, το βράδυ της Τρίτης, ο Γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν κάλεσαν τη Ρωσία να αποκλιμακώσει την ένταση στα ουκρανικά σύνορα, αλλά και τόνισαν την ανάγκη συνέχισης του διαλόγου με τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Με πρωτοβουλία των δύο ηγετών πραγματοποιήθηκε χθες στο Παρίσι συνάντηση εκπροσώπων των τεσσάρων χωρών που συμμετέχουν στη «Διαδικασία της Νορμανδίας» για την ειρήνευση στο Ντονμπάς (Ρωσία, Ουκρανία, Γαλλία, Γερμανία), ενώ η γαλλική προεδρία εξετάζει μελλοντική συνάντηση των τεσσάρων σε επίπεδο ηγετών.

Αλλά και η αμερικανική επιχειρηματική κοινότητα έχει τους ενδοιασμούς της. Εκπρόσωποι του Εθνικού Συμβουλίου Διεθνούς Εμπορίου (Chevron, General Electric κ.ά.) και των πετρελαϊκών πολυεθνικών ζήτησαν από τον Μπάιντεν «μετρημένη» και χρονικά περιορισμένη προσφυγή σε κυρώσεις, ώστε να μη ζημιωθούν σοβαρά τα συμφέροντα των αμερικανικών εταιρειών.

Στο μεταξύ, η Ουάσιγκτον διαβίβασε τις γραπτές απαντήσεις που είχε ζητήσει η Μόσχα πάνω στις προτάσεις της για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, κεντρικό στοιχείο των οποίων ήταν η δέσμευση για μη περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ. Την αμερικανική απάντηση παρέδωσε στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ο πρεσβευτής Τζον Σάλιβαν. Σε σχετικές δηλώσεις του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, τόνισε ότι δεν αλλάζει η στάση των ΗΠΑ σχετικά με την πολιτική «ανοιχτών θυρών» του ΝΑΤΟ, προσέθεσε όμως ότι η κυβέρνησή του κατέθεσε σειρά προτάσεων για αμοιβαία μέτρα με στόχο τη διαφάνεια στους εξοπλισμούς και στις στρατιωτικές ασκήσεις στην Ευρώπη, όπως επίσης και για τον έλεγχο των πυρηνικών εξοπλισμών.

Η Ουάσιγκτον έδωσε χθες γραπτές απαντήσεις στις προτάσεις της Ρωσίας για το ουκρανικό ζήτημα και την ευρωπαϊκή ασφάλεια.