«Σιβηρικός χειμών»

« Πχιονοπτώσεις σε όλη την Ελλάδα. Μαίνεται η κακοκαιρία», γράφει το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Μακεδονία» στις 11 Ιανουαρίου 1968.

Αναφερόμαστε στο 1968 για πολλά, όχι όμως για τα χιόνια. Το μνημονεύουμε για τον Μάη του ’68, την «Οδύσσεια του Διαστήματος», τη νίκη της ΑΕΚ στο ευρωπαϊκό Κύπελλο Κυπελλούχων στο μπάσκετ. Στην Ευρώπη και στην Αμερική ανθεί η μεταπολεμική γενιά, ενώ η Ελλάδα είχε μπει ένα χρόνο πριν στον γύψο της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Τα χιόνια μάς έλειπαν.

Και όμως. Σε αυτή τη χρονιά αναφέρθηκαν αρκετοί μετεωρολόγοι τις τελευταίες ημέρες όταν προσπαθούσαν να περιγράψουν τι θα συμβεί με την κακοκαιρία «Ελπίδα». «Από το 1968 έχουμε να δούμε τόσο κοντινά ισχυρά φαινόμενα», είπε μεταξύ άλλων ο ο διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, λίγες ημέρες πριν πέσουν τα πρώτα χιόνια και δημιουργηθεί το χάος που όλοι παρακολουθήσαμε.

Κλεισμένος μέσα στο σπίτι και αφού είχα ρεύμα –νιώθω πολύ τυχερός– άρχισα να χαζεύω τα πρωτοσέλιδα της «Μακεδονίας» ψάχνοντας για τον χιονιά του ’68.

Στις 12 Ιανουαρίου η χιονόπτωση φαίνεται να υποχωρεί, αν και πολλές ορεινές περιοχές παρέμεναν αποκλεισμένες. Στις 13 του μηνός, όμως, σκάει η είδηση ότι φορτηγά και λεωφορεία με επιβάτες παγιδεύθηκαν στα χιόνια και απαγορεύθηκε η κυκλοφορία «εις τας εθνικάς οδούς». «Η βόρειος Ελλάς έχει μεταβληθεί σε μια μικρή Σιβηρία, που ώρα με την ώρα ψύχεται περισσότερο και ο ουρανός της γίνεται κάθε μέρα πιο βαρύς, σκοτεινός και πιο απειλητικός», γράφει με γλαφυρότητα το ρεπορτάζ. Οι «χιόνες και παγετοί» καλύπτουν την Αττική, την Πελοπόννησο, την Κέρκυρα και την Κρήτη. Στο κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας διαβάζουμε ότι οι επιβάτες των λεωφορείων διασώθηκαν από τον στρατό, αλλά τριακόσια αυτοκίνητα «παραμένουν εισέτι αποκλεισμένα», ενώ ένας θάνατος «εκ ψύχους» καταγράφεται στη Θεσσαλία. Οι συγκοινωνίες είχαν παραλύσει, το αεροδρόμιο δεν λειτουργούσε, τα σχολεία κλειστά.

Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες, ωστόσο, του θρυλικού φωτορεπόρτερ Γιάννη Κυριακίδη το 1968, που δείχνουν αυτοκίνητα και φορτηγά θαμμένα στο χιόνι και άνδρες της πυροσβεστικής να προσπαθούν να σπάσουν τον πάγο με αξίνες και φτυάρια, δεν διαφέρουν και πολύ από τις εικόνες του 2022. Τότε τα νοικοκυριά έμειναν χωρίς νερό, σήμερα χωρίς ρεύμα.

Μην ψάξετε για πολιτικές ευθύνες και κριτική στα πρωτοσέλιδα του 1968. Αδικος κόπος εν μέσω χούντας. Σήμερα όμως ζούμε σε μια δημοκρατική κοινωνία και οι ευθύνες πρέπει να αποδοθούν. Οι «ανεπάρκειες και οι αστοχίες» για τις οποίες μίλησε χθες ο πρωθυπουργός αφορούν πρόσωπα σε θέσεις ευθύνης. Για να μην καταντήσει η «Ελπίς» ένας άλλος «Σιβηρικός χειμών».