Η κουλτούρα του «Ελληναρά»

Οι πολιτικές ευθύνες για τα όσα έγιναν, όχι μόνο στην Αττική Οδό, είναι δεδομένες. Αλλά δεν είναι οι μοναδικές. Σημαντικές είναι και οι ευθύνες όλων αυτών που, ενώ ήταν ενημερωμένοι για την ένταση των καιρικών φαινομένων, βγήκαν στους δρόμους με τα αυτοκίνητά τους χωρίς αλυσίδες. Είναι ένα φαινόμενο μονίμως επαναλαμβανόμενο, που αναμφίβολα έχει την κοινωνική του ερμηνεία.

Ως λαός ποτέ δεν είχαμε ηγεμονική την κουλτούρα της πειθαρχίας. Πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και, κατά τα φαινόμενα, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν πολίτες οι οποίοι θεωρούν τη συμμόρφωσή τους στους κανόνες όχι της πολιτείας, αλλά της απλής λογικής, πολυτέλεια. Διότι η απλή λογική λέει ότι, αν βγεις στον χιονιά με το αυτοκίνητό σου χωρίς αλυσίδες, αυτό θα εκτραπεί της πορείας του και θα δημιουργήσει κομφούζιο σε όλο το οδικό δίκτυο. Και όσο πιο πολλοί πολίτες έχουν παρόμοια συμπεριφορά, τόσο πιο έντονη θα είναι η ταλαιπωρία χιλιάδων συνανθρώπων τους. Σε παρόμοιες καταστάσεις τον ανορθολογισμό των ολίγων τον πληρώνουν οι πολλοί. Η νοοτροπία του «Ελληναρά», ο οποίος πιστεύει ότι μπορεί να δαμάσει τα ακραία καιρικά φαινόμενα και περιφρονεί τα μέτρα που συμβάλλουν στην αντιμετώπισή τους, κυριαρχεί σε σημαντικό αριθμό πολιτών. Αυτός ο ανθρωπότυπος θεωρεί την πειθαρχία ως κοινωνικό καταναγκασμό που μειώνει την προσωπικότητά του. Για όλους αυτούς τους συνανθρώπους μας οι έννοιες της ατομικής και της κοινωνικής ευθύνης είναι άγνωστες, με αποτέλεσμα ουδείς άνωθεν προγραμματισμός να είναι αποτελεσματικός. Ακόμη και ο πιο λεπτομερής.

Μια παρόμοια κατάσταση παρουσιάστηκε, mutatis mutandis, και στην αντιμετώπιση της COVID-19. Κάποιοι πίστεψαν όχι στον ορθό λόγο της Επιστήμης, που υπαγορεύει μία και μοναδική συμπεριφορά, αλλά στις ικανότητές τους αυτοί να επιλέγουν το πώς θα συμπεριφερθούν, με τα γνωστά αποτελέσματα όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για το περιβάλλον τους.

Δεν είναι η πρώτη φορά που κλείνουν κεντρικοί δρόμοι της Αθήνας και, μετά βεβαιότητος, δεν θα είναι και η τελευταία, αν οι εκάστοτε κυβερνώντες δεν λαμβάνουν υπόψη τους την ύπαρξη του «Ελληναρά», που με τις συμπεριφορές του ακυρώνει κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης ακραίων καταστάσεων. Γι’ αυτό και οι ολοκληρωτικές λύσεις πρόληψης είναι οι προτιμότερες.