«Αθηναϊκό Ημερολόγιο», έτος 33ο, ένας εκδοτικός θεσμός

Ο Στρατής Γ. Φιλιππότης (19332019) ήταν από εκείνους τους εκδότες και βιβλιοπώλες που έδιναν την ιδιαίτερη εκείνη ατμόσφαιρα στην εκδοτική γειτονιά της Σόλωνος. Είχε πολλές αγάπες. Μιλούσε πάντα για την Τήνο, από όπου καταγόταν (ο γλύπτης Δημήτρης Φιλιππότης ήταν πρόγονος), αλλά και για το βιβλίο, σε όλες τις παραμέτρους του, πίσω και μπροστά από τον πάγκο, στο τυπογραφείο και στην προθήκη.

Ανθρωπος της πιάτσας του βιβλίου, και μαζί ένας γνήσιος υπηρέτης των ωραίων ανθρώπων και των ιδανικών, ο Στρατής Φιλιππότης, που είχε ξεκινήσει ως υπάλληλος στο Βιβλιοπωλείον της Εστίας, έφτιαξε λίγο λίγο έναν κόσμο γύρω από τις δικές του εκδόσεις. Γέννησε σειρές, συσπείρωσε δημιουργούς, υπηρέτησε τον πολιτισμό της Τήνου και των Κυκλάδων, αλλά και την Αθήνα, την Αθήνα από μέσα.

Η συνεργασία του με τον Γιάννη Καιροφύλα ήταν σημαδιακή. Του έβγαλε πολλά βιβλία, στήριξε τον Καιροφύλα ως ερευνητή της παλιάς Αθήνας και μαζί γέννησαν μια ιδιότυπη και ξεχωριστή εκδοτική πρωτοβουλία, που έγινε θεσμός, έγινε συνήθεια. Το ετήσιο «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1990 από τις εκδόσεις Φιλιππότη, με συνεπιμέλεια του Στρατή Φιλιππότη και του Γιάννη Καιροφύλα, και αυτό κράτησε είκοσι χρόνια, έως το 2010. Αποθησαύριζαν κείμενα για την Αθήνα ή δημοσίευαν για πρώτη φορά μαρτυρίες, αφηγήσεις και σπαράγματα μνήμης, με ένα μείγμα ερασιτεχνικής ιστορίας και ερευνητικής αναδίφησης, συμβάλλοντας σε ένα αθηναϊκό «αλμανάκ» που αγαπήθηκε γιατί ήταν γνήσιο και αυθεντικό.

Από το 2011 έως το 2019 ο Στρατής Φιλιππότης κράτησε μόνος του το «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» και, μετά τον θάνατό του, η κλασική αυτή ετήσια έκδοση συνεχίζει με τη νεότερη γενιά, τον Γιώργο και τον Ανδρέα Φιλιππότη. Το «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» του 2022, στο 33ο έτος του, μας έφερε τους νέους του καρπούς. Χάρηκα που διάβασα για τον λαογράφο Δημήτρη Λουκάτο (του Μ. Γ. Βαρβούνη) ή για τις αναπαραστάσεις της Αθήνας τον 20ό αιώνα (της Γεωργίας Γιαννακοπούλου). Θαυμάσια και η αναδίφηση της Ζωής Ρωπαΐτου για τη συνοικία της Νεάπολης, όπως και η ιστορία του Γαλατσίου από τον Αποστόλη Σαχά. Αυτό το μείγμα, το απρόσμενο, που κάνει το «Αθηναϊκό Ημερολόγιο» ένα ανάγνωσμα προσφιλές.