Πασπαλίσματα

Δεν αρκεί να φταίει ο περιφερειάρχης ή ο δήμαρχος.

Κίτρινα γιλέκα· κίτρινοι εκσκαφείς· λίγο χιόνι, κάπου στα ορεινά, εκεί που το είχε λίγο πασπαλίσει ήδη από την Κυριακή: Το σκηνικό των «ζωντανών» τηλεοπτικών εμφανίσεων του περιφερειάρχη ήταν όντως μελετημένο. Το ίδιο και το μπουφανάκι εκστρατείας, μέσα από το οποίο εκπορεύονταν οι διαβεβαιώσεις του ότι οι βασικοί άξονες της περιοχής ευθύνης του θα έμεναν ανοιχτοί.

Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι τα αποθέματα μέριμνας της Περιφέρειας εξαντλήθηκαν στην τηλεσκηνοθεσία. Διαφημίζοντας τόσο κραυγαλέα την προετοιμασία του, ο Πατούλης κατόρθωσε να καταστήσει οδυνηρά έκδηλη την ανεπάρκειά της. Απέτυχε ως υπερπροετοιμασμένος. Γι’ αυτό και έπεσε στη χλεύη ακόμη και φιλοκυβερνητικών δικτύων τρολοδημοσιότητας.

Εστιάζοντας, όμως, στην πάντοτε μπαρόκ περσόνα του περιφερειάρχη, κινδυνεύει κανείς να προσπεράσει όλο το σύστημα, του οποίου οι επιδόσεις δεν ξεπέρασαν τις πατούλειες προδιαγραφές. Κινδυνεύει, ας πούμε, να αθωώσει την ανετοιμότητα που επέδειξε σε πολλές περιπτώσεις η τοπική αυτοδιοίκηση. Ακόμη και σε μεγάλους δήμους της βόρειας Αττικής, που θα έπρεπε να είναι θωρακισμένοι από την πείρα προηγούμενων χιονοπτώσεων –όπως της Κηφισιάς–, η επιχειρησιακή παράλυση ήταν μέχρι και την τρίτη μέρα αισθητή.

Το συμπέρασμα που βγάζουν οι επιτελείς του μωλωπισμένου επιτελικού κράτους είναι ότι το να εστιάζει κανείς σε σκανδαλιστικές περιπτώσεις φαντεζί ανεπάρκειας δεν έχει πια νόημα. Μπορεί να βοηθούν για να παροχετευθεί, έως ένα βαθμό, η πίεση από την κυβέρνηση προς τα κάτω. Μπορεί να βολεύει πολιτικά ένας Πατούλης. Αλλά ο στόχος είναι ένα κράτος που δεν θα επαφίεται στις ικανότητες και στις σκοπιμότητές του. Υποτίθεται ότι πάνω σε αυτό το πλάνο έχει εργαστεί η κυβέρνηση ήδη από τις πρώτες κρίσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει στο πεδίο. Η αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας πρώτα σε υφυπουργείο και μετά σε υπουργείο σκόπευε να καλύψει τα θεσμικά και επιχειρησιακά ελλείμματα.

Δύο χρόνια μετά την αναβάθμιση της παλιάς γενικής γραμματείας και την ψήφιση του νόμου για τον «Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων», στέκει μόνο το ωραίο σχέδιο. Στέκει ο σκελετός, χωρίς να έχουν δέσει οι αρμοί του οικοδομήματος. Χωρίς να έχει εμφυσήσει κουλτούρα πολιτειακής ευθύνης σε όλους τους βραχίονες της πολιτικής προστασίας – από τη μετεωρολογική υπηρεσία μέχρι το κέντρο Τροχαίας Αττικής Οδού, που αντί να παρέμβει ως φορέας του κράτους, επέδειξε απάθεια υπαλληλικής «καβάντζας».

Μπορούμε να φανταστούμε μια διοίκηση που θα εκπαιδεύει και θα αναβαθμίζει αξιοκρατικά τα στελέχη της – μια διοίκηση με μνήμη, που θα μαθαίνει από τα λάθη της και θα αφήνει στην πολιτική ηγεσία μόνο τα δύσκολα διλήμματα μεταξύ τεχνοκρατικά επεξεργασμένων σεναρίων;

Μπορούμε να φανταστούμε ένα μηχανισμό πολιτικής προστασίας που θα μπορεί να προστατεύει τον εαυτό του από Πατούληδες;