Οι πολιτικές προτεραιότητες της Generation Z

Ηέχει πολιτικό σκοπό ύπαρξης. Της έχει τύχει βαρύ φορτίο – θα είναι γενιά επίλυσης προβλημάτων. Σε αυτό θα επεκταθούμε στη συνέχεια. Περιλαμβάνει τα άτομα που γεννήθηκαν από το 1995 έως και το 2010. Οι γενιές, βέβαια, ορίζονται τόσο από την ηλικία όσο και από το περιβάλλον τους, και εδώ είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε πως πρόκειται για μια, όντως, διακριτή γενιά, κάτι που οφείλεται στη συμβίωση και στην εξοικείωσή της με τον ψηφιακό κόσμο, αλλά και στην κοινή εμπειρία διαδοχικών κρίσεων.

Νομιμοποιούμαστε να κάνουμε μια πολιτική συζήτηση με όρους γενεών, επειδή πρόκειται για την πραγματικά πρώτη παγκόσμια γενιά. Είμαστε μάλλον η γενιά των όμοιων εικόνων. Από την τηλεόραση, τις ταινίες και τη μουσική έως το Διαδίκτυο, μοιραζόμαστε τις ίδιες οπτικές εμπειρίες. Προτιμάμε να επικοινωνούμε πολιτικά και προσωπικά μέσω του Ιnstagram. Είμαστε η πρώτη γενιά που μεγάλωσε αγκαλιά με τα social media, συμμετέχοντας σε μια κοινώς αποδεκτή εικονική πραγματικότητα.

Αυτή η γενιά δεν νοιάζεται τόσο για συμπαγή μπλοκ πολιτικής, όπως αυτά που προσφέρουν τα παραδοσιακά κόμματα, αλλά για επιμέρους λύσεις. Οι πολιτικές της προτεραιότητες; Τρεις: κλιματική αλλαγή, ισότητα των φύλων και μείωση των οικονομικών ανισοτήτων. Η πρώτη, όχι μόνο για λόγους ενσυναίσθησης, αλλά, ίσως, κυρίως γιατί είμαστε οι πρώτοι που θα τρανταχτούμε από τα αποτελέσματα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η δεύτερη, επειδή η γενιά Ζ αξιώνει μια κοινωνία χωρίς έμφυλες διακρίσεις. Η τρίτη, διότι είναι ίσως το πλέον ακανθώδες ζήτημα για το μέλλον της φιλελεύθερης δημοκρατίας – η νέα γενιά θέλει μικρότερες εισοδηματικές αποστάσεις, περισσότερες ευκαιρίες και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Πώς όμως προσεγγίζει κανείς μια γενιά που η διάρκεια συγκέντρωσής της κρατάει όσο ένα σκρολάρισμα στο Ιnstagram; Αλλά πώς προσεγγίζει και η ίδια αυτή η γενιά όλα τα παραπάνω ζητήματα που έχει θέσει ως πολιτικές προτεραιότητες; Η γενιά μας δεν είναι αντισυστημική. Ακολουθούμε ωστόσο μια προσέγγιση η οποία έχει χαρακτηριστικά κατά του υπάρχοντος συστήματος, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί. Στο δικό μας λεξιλόγιο η λέξη κρίση έχει πλέον αντικατασταθεί με την πρόκληση. Δεν έχουμε βιώσει κάποια σταθερά, έτσι ώστε να μπορέσουμε να την αντιπαραβάλουμε ως κατάσταση. Αντιθέτως, βρισκόμαστε μόνιμα σε έναν διαρκή αγώνα να μετατρέψουμε αυτήν την πρόκληση σε ευκαιρία.

Η απογοήτευσή μας από τους υπάρχοντες θεσμούς αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων μας έχει οδηγήσει είτε στην αδιαφορία είτε στην αναζήτησή εναλλακτικών τρόπων ενασχόλησης με τα κοινά. Το μήνυμα, το οποίο δυστυχώς δεν έχει γίνει ακόμη αντιληπτό, προς τους παραδοσιακούς θεσμούς που συνήθιζαν μέχρι τώρα να αποτελούν το κύριο όχημα έκφρασης αυτών των ανησυχιών, είναι ότι έχουμε ανάγκη από ένα καλύτερο επίπεδο δημοσίου διαλόγου, περισσότερη συναίνεση και ουσιαστική αξιοκρατία.

Καθώς, λοιπόν, διεκδικούμε σταδιακά τη θέση μας στην αγορά εργασίας –και στη δημόσια συζήτηση– θα βρεθούμε κάποια στιγμή ενώπιον όσων μας έχουν απογοητεύσει και μας έχουν αποστρέψει από την παραμονή μας στην Ελλάδα, αλλά και τον δημόσιο βίο. Το στοίχημά μας θα είναι να μετατρέψουμε την αγανάκτηση σε επιμονή, και την επιμονή σε αποτελέσματα. Η δυτική δημοκρατία, και συνακόλουθα ο δυτικός καπιταλισμός, αλλάζει, μετασχηματίζεται και εξελίσσεται ραγδαία. Μένει να δούμε, λοιπόν, πώς θα κρίνει η Ιστορία την πορεία και τις επιλογές της δικής μας γενιάς. Εμείς, όντας φύσει αισιόδοξοι, πιστεύουμε ότι μπορούμε να φανούμε αντάξιοι των καιρών. Είναι στο χέρι μας να ανατρέψουμε τα δεδομένα και να συμβάλουμε στην αλλαγή όσων μας έχουν απογοητεύσει.

Το μήνυμα προς τους παραδοσιακούς θεσμούς είναι ότι έχουμε ανάγκη από ένα καλύτερο επίπεδο δημοσίου διαλόγου, περισσότερη συναίνεση και ουσιαστική αξιοκρατία.

* Ο κ. Δημοσθένης Κόλλιας είναι συνεργάτης Πολιτικής στο Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

** Ο κ. Βασίλης Κουτσούμπας είναι συνιδρυτής του Wefor, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Georgetown και μέλος του Δικτύου.