Το νέο υπόδειγμα στην οικονομική πολιτική

Το παραπάνω σχέδιο που θα εξασφάλιζε απασχόληση και ανάπτυξη στην ελληνική περιφέρεια και ίσως έναν διαφοροποιημένο βιομηχανικό κλάδο παραμονές προσχώρησης στην ΕΟΚ, δυστυχώς «σκόνταψε» στη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση και τη νέα άνοδο τιμών που αυτή προκάλεσε. Η νέα αυτή παγκόσμια οικονομική διαταραχή ήταν τελικά η αιτία που η χρηματοδότηση αυτής της προσπάθειας καθηλώθηκε, δυστυχώς, στο στάδιο της αποτύπωσης και δεν υπήρξε συνέχεια σε αυτήν μετά την αποχώρηση του Παπαληγούρα από το υπουργείο Συντονισμού. Η προσπάθεια της οικονομικής πολιτικής επικεντρώθηκε στην υπογραφή Συνθήκης Προσχώρησης στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και στη διαχείριση του νέου κύματος πληθωρισμού κόστους, που βίωνε η ελληνική οικονομία. Οντως οι πρώτες ροές κοινοτικών πόρων άμβλυναν εκ νέου την ελλειμματικότητα του ισοζυγίου πληρωμών. Οι πόροι αυξήθηκαν κατά τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα που διαπραγματεύτηκε η κυβέρνηση Παπανδρέου με την ΕΟΚ μετά το 1981 και, σε συνδυασμό με την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή σε μισθούς και συντάξεις, αμβλύνθηκαν και άλλο οι συνέπειες της δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης για τους Ελληνες πολίτες. Η δομή ωστόσο της ελληνικής οικονομίας δεν μεταβλήθηκε προς το παραγωγικότερο με την πολιτική αυτή.

Η παράταση του στασιμοπληθωρισμού με τη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση οδήγησε διεθνώς σε σταδιακή αντικατάσταση του έως τότε κυρίαρχου οικονομικού παραδείγματος, με την απόρριψη του κεϊνσιανισμού και την υιοθέτηση του μονεταριστικού - «νεοφιλελεύθερου» υποδείγματος διαχείρισης της οικονομικής πολιτικής. Νέες πολιτικές είχαν βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα στις ανόδους τιμών που περιορίστηκαν. Η απορρύθμιση - απελευθέρωση των χρηματοπιστωτικών αγορών που συνόδευσε αυτές τις αλλαγές ενισχύθηκε σημαντικά τη δεκαετία του 1980. Στον χώρο των διεθνών οικονομικών σχέσεων οι πέντε ισχυρότερες χώρες του (δυτικού) κόσμου, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία και η Ιαπωνία, κατέληξαν στις 22 Σεπτεμβρίου 1985 στη λεγόμενη συμφωνία Plaza, με την οποία δόθηκε ένα τέλος στις συνέπειες της δεύτερης πετρελαϊκής κρίσης στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Διεθνώς άρχισαν να εγκαταλείπονται οι έως τότε πολιτικές πλήρους απασχόλησης και δόμησης κοινωνικού κράτους, με την αγορά να καλείται να υποκαθιστά τον ρόλο του Δημοσίου σε ευρεία κλίμακα. Η Ελλάδα δεν ακολούθησε αυτόν τον δρόμο μεταβαλλόμενη σταδιακά σε χώρα υπηρεσιών. Διατήρησε μια δική της πορεία με εκσυγχρονισμούς και επανεκκινήσεις, αλλά τελικά δεν απέφυγε την κρίση το 2010.