Tι μάθαμε για τα Γλυπτά

Ηεβδομάδα που πέρασε ξεκίνησε με ειδήσεις για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Τι καινούργιο μάθαμε, λοιπόν; Οτι διεξάγονταν παρασκηνιακές επαφές και μυστικές συναντήσεις στο Λονδίνο εδώ και ένα χρόνο για το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα. Ο τρόπος και το νομικό καθεστώς, η χρονική διάρκεια, ποια απ’ όλα ενδεχομένως να πάρουν τον δρόμο για την Αθήνα, παραμένουν σενάρια.

Ποιοι ήταν παρόντες σε αυτές τις συναντήσεις; Από τη μια πλευρά ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, και από την άλλη ο επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Οσμπορν («Τα Νέα»).

Τι προκάλεσαν αυτές οι αποκαλύψεις; Παρήγαγαν αποτελέσματα σε δύο επίπεδα: Από τη μια πλευρά, έκαναν όλο τον κόσμο να μιλάει για το θέμα που μας αφορά και με θετικό πρόσημο για τις ελληνικές θέσεις· από την άλλη, προκάλεσαν την κυβέρνηση του Ρίσι Σούνακ να πάρει θέση πάνω στο θέμα.

Τι θέση πήρε η βρετανική κυβέρνηση; Την ίδια που έχει εδώ και χρόνια. «Οι αποφάσεις που σχετίζονται με τη μέριμνα και τη διαχείριση των συλλογών είναι υπόθεση του Βρετανικού Μουσείου και των trustees. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα ανήκουν νομικά στους trustees και το ζήτημα είναι ανεξάρτητο από την κυβέρνηση», όπως δήλωσε εκπρόσωπος της κυβέρνησης Σούνακ.

Θα αλλάξουν τη νομοθεσία τους οι Βρετανοί; Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης και η υπουργός Πολιτισμού της Βρετανίας ξεκαθάρισαν ότι ο περίφημος νόμος του 1963 –που τώρα απαγορεύει σε τμήματα της συλλογής του Βρετανικού Μουσείου να αλλάξουν χέρια– θα παραμείνει ίδιος και δεν θα αλλάξει. Επίσης, μια νέα νομοθεσία (Charities Act 2022), που επιτρέπει τις επιστροφές πολιτιστικών αγαθών για ηθικούς λόγους, δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή.

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση της Βρετανίας μάς λέει πως ό,τι έχετε να πείτε θα το πείτε με το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο θα συνεχίσει να λειτουργεί με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς, που δεν επιτρέπει να αλλάξει κυριότητα η συλλογή του.

Μπορούμε να τα βρούμε με το Βρετανικό Μουσείο σε αυτό το πλαίσιο; Αυτό δεν το γνωρίζω.

Αυτό που γνωρίζω είναι ότι δύο «ελγίνεια» έχουν επιστρέψει στην Αθήνα μια και καλή. Το τελευταίο είναι το θραύσμα «Fagan», ένα μικρό κομμάτι από το πόδι της θεάς Αρτέμιδος, που επέστρεψε ως «κατάθεση» από τη Σικελία και επανενώθηκε με τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης. Μπορεί να γίνει το ίδιο και με τα Γλυπτά που βρίσκονται στο Λονδίνο; Ας μας το πουν όσοι διαπραγματεύονται.