● Ρόδος:

Στο δυστύχηµα µε το αλεξίπτωτο στη Ρόδο το 2020, µε δύο ανήλικα θύµατα

Το δυστύχημα με το αλεξίπτωτο στη Ρόδο με δύο ανήλικα θύματα, τον Οκτώβριο του 2020, και η απόφαση για αποζημίωση στις οικογένειες των Βρετανών τουριστών που αναδεικνύει τις ελλείψεις του ρυθμιστικού πλαισίου στην Ελλάδα στις θαλάσσιες δραστηριότητες.

Ηταν η τελευταία από τις τρεις διαδροµές που επιχειρούσε το σκάφος αναψυχής. Ο ουρανός, όµως, είχε σκοτεινιάσει, οι ριπές του ανέµου γίνονταν πιο ισχυρές, η θάλασσα αγρίεψε. Ο κάβος ρυµούλκησης κόπηκε και το αλεξίπτωτο που κουβαλούσε τρεις ανηλίκους παρασύρθηκε σε µια απότοµη βραχώδη πλαγιά. Ενα κορίτσι 15 ετών και ένα αγόρι 13 ετών τραυµατίστηκαν θανάσιµα από κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ενώ το τρίτο παιδί χρειάστηκε πολύµηνη νοσηλεία για να ανακάµψει. Το δυστύχηµα σηµειώθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2020 στη Ρόδο. Τρία χρόνια µετά, το Πολυµελές Πρωτοδικείο του νησιού δικαίωσε τις δύο οικογένειες των Βρετανών τουριστών, επιδικάζοντας αποζηµιώσεις. Η πρωτόδικη απόφαση που παρουσιάζει η «Κ» δεν αναδεικνύει µόνο την αµέλεια του ιδιοκτήτη της επιχείρησης, αλλά επισηµαίνει και την έλλειψη επαρκούς ρυθµιστικού πλαισίου γύρω από τις θαλάσσιες δραστηριότητες, σε µια χώρα που βασίζει την οικονοµία της στον τουρισµό.

Οι δύο οικογένειες των Βρετανών παραθέριζαν στη Λάρδο για ολιγοήµερες διακοπές τον Οκτώβριο του 2020. Τα παιδιά τους επιβιβάστηκαν στις 12.30 της 28ης Οκτωβρίου µαζί µε άλλους ενήλικες τουρίστες σε σκάφος για parasailing. Πρώτα ανυψώθηκε το αλεξίπτωτο µε άλλους επιβαίνοντες πραγµατοποιώντας δύο διαδροµές διάρκειας 20 λεπτών η καθεµία. Σύµφωνα µε την απόφαση του Πολυµελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, ο χειριστής του σκάφους έκρινε οπτικά το βάρος των ανηλίκων και εκτίµησε ότι δεν θα υπάρχει πρόβληµα µε τις προδιαγραφές που θέτει ο κατασκευαστής του αλεξίπτωτου. Ωστόσο, σηµειώνεται ότι ο γενικός κανονισµός λιµένος απαγορεύει τη διεξαγωγή δραστηριότητας από ανηλίκους κάτω των 14 ετών, αλλά και από αλεξίπτωτο τριών θέσεων.

Ο εναγόµενος χειριστής του σκάφους υποστήριξε ότι µόλις διαπίστωσε την επιδείνωση του καιρού επιχείρησε να κατεβάσει το αλεξίπτωτο, αλλά δεν τα κατάφερε και αποκόπηκε το σχοινί. Ισχυρίστηκε ακόµη ότι το δυστύχηµα δεν οφειλόταν σε δικό του πταίσµα, αλλά σε ανωτέρα βία, καθώς και ότι είχε συµβουλευτεί ιστοσελίδες πρόγνωσης καιρού και ότι η αναφορά για ακραία φαινόµενα δινόταν για µετά τις 15.00, όταν θα είχε ολοκληρώσει τις διαδροµές του. Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν ξαφνική η επιδείνωση του καιρού, ότι υπήρχαν σχετικές προειδοποιήσεις και ότι µπορούσε και όφειλε ο χειριστής να διακόψει τη δραστηριότητα νωρίτερα. Σύµφωνα µε την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, εκείνη την ηµέρα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή θα σηµειώνονταν πρόσκαιρα ισχυρές καταιγίδες και οι άνεµοι θα είχαν ριπές 6 µποφόρ και θα έφταναν βαθµιαία τα 7 µποφόρ. Επρόκειτο για την κακοκαιρία «Κίρκη», η οποία µπορεί να ήταν σύντοµη σε διάρκεια, αλλά θα έφερνε καταιγίδες και θυελλώδεις ανέµους.

Το σκάφος µπορεί να πληρούσε τις προδιαγραφές που θέτει ο νόµος, αλλά σύµφωνα µε το δικαστήριο διέθετε ανεπαρκές ανεµόµετρο, το οποίο δεν ήταν αξιόπιστο. Εκτιµήθηκε ότι εάν είχε ανεµόµετρο µε καταχώριση σηµάτων από την περιοχή δραστηριότητας, καθώς και προγνώσεων διηµέρου, θα µπορούσε να µην είχε ξεκινήσει καν ο χειριστής του σκάφους. Ακόµη το βίντσι, δηλαδή ο µηχανισµός έλξης σχοινιού αλεξίπτωτου, στερείτο οργάνων ελέγχου και ρυθµιστικών βαλβίδων ανακούφισης πίεσης. Σηµειώνεται ότι στην ελληνική νοµοθεσία δεν υπάρχει πρόβλεψη για τις προδιαγραφές αυτού του µηχανισµού.

Ακατάλληλος κόµπος

Κατά το δικαστήριο, η πρόσδεση σχοινιού στη θηλιά ιµάντα του αλεξίπτωτου πραγµατοποιήθηκε µε επικίνδυνο και ακατάλληλο ναυτικό κόµπο, «ο οποίος, όχι απλά δεν απαγορεύεται από τη νοµοθεσία, αλλά χρησιµοποιείται κατά κόρον από τους χειριστές θαλάσσιου αλεξίπτωτου». Βάσει διεθνών ερευνών παρόµοιων ατυχηµάτων, τις οποίες επικαλέστηκε το δικαστήριο στην απόφασή του, ο κόµπος είναι το ασθενέστερο σηµείο του εξοπλισµού και ευθύνεται για το 90%

των θανατηφόρων συµβάντων.

Στη δικαστική απόφαση αναφέρεται ότι η σχετική νοµοθεσία περιέχει αόριστες αναφορές στα µέτρα ασφαλείας που επιβάλλει και δεν καθορίζει συγκεκριµένες προδιαγραφές (όπως για το ανεµόµετρο και το βίντσι), ενώ και οι αρµόδιες Αρχές δεν είχαν προνοήσει εκείνη την ηµέρα, παρά την αναµενόµενη κακοκαιρία, να εκδοθεί απαγορευτικό απόπλου.

Παρά τις ασάφειες ή τις γενικότητες της σχετικής νοµοθεσίας, το δικαστήριο σηµειώνει ότι οι παρέχοντες την υπηρεσία οφείλουν να γνωρίζουν το πλαίσιο ασφαλείας που τη διέπει, «όχι απλώς το νοµοθετικό, αλλά το ουσιαστικό» και να επιδεικνύουν αυξηµένη επιµέλεια για να αποτραπεί πιθανή βλάβη.

Σύµφωνα µε την απόφαση, ο εναγόµενος χειριστής του σκάφους υπερεκτίµησε τις δυνατότητες του εξοπλισµού του και υποτίµησε τη δυναµική του καιρικού φαινοµένου. Κρίθηκε ότι ανέλαβε το ρίσκο διεξαγωγής µιας δραστηριότητας οριακά στην καταιγίδα, χωρίς την κατάλληλη υποδοµή ούτε τις ικανότητες διαχείρισης της κρίσης που θα επερχόταν.

Η απόφαση για αποζηµίωση Βρετανών τουριστών αναδεικνύει τις ελλείψεις του ρυθµιστικού πλαισίου στην Ελλάδα στις θαλάσσιες δραστηριότητες.