Ο Φιντέλ, το Αγιον Ορος και ο τέως βασιλιάς

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και ενώ ο Κάστρο διήνυε το λυκόφως της ζωής του, είχε φουντώσει η φημολογία περί μεταφυσικών αναζητήσεών του, στροφής του στον χριστιανισμό και δη την Ορθοδοξία, με αποκορύφωμα ενδεχόμενη επίσκεψή του στο Αγιον Ορος. Μάλιστα, στον Αθω είχε ταξιδέψει, για να προετοιμάσει ενδεχόμενη επίσκεψη του κομμουνιστή ηγέτη, ο στενός συνεργάτης του, κυβερνήτης Αβάνας και γνωστός στη Λατινική Αμερική λογοτέχνης Ευσέβιος Λεάλ, συνοδευόμενος από τον τότε μητροπολίτη Μεξικού της Ορθόδοξης Εκκλησίας Αθηναγόρα. Το προσκύνημα δεν έγινε ποτέ. Την εποχή εκείνη, η Κούβα βρισκόταν σε καραντίνα από τη διεθνή κοινότητα για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο φόβος κρυφού εντάλματος για σύλληψη του Κάστρο τον κράτησε μακριά από τον Αθω.

«Στην Κούβα είχατε συναντήσει τον Κάστρο; Μιλήσατε μαζί του; Τι εικόνα αποκομίσατε;» ρώτησα τον επίσκοπο Τιμόθεο. «Hμουν για ένα διάστημα, αρχές του 2000, φιλοξενούμενός του στην Αβάνα. Hταν άνθρωπος έξυπνος, της αγάπης, δεν είμαι εγώ αυτός που θα κρίνει τις πολιτικές αντιλήψεις του και τις θεωρίες του. Eβλεπε πάντως με πολύ σεβασμό τη θρησκεία. Στην Κούβα, μπορώ να σας διαβεβαιώσω από την εμπειρία μου, ότι υπάρχει θρησκευτική ελευθερία, έχουμε ήδη τέσσερις ορθόδοξους χριστιανικούς ναούς. Εμάς ως ιεραποστόλους δεν μας εμπόδισε ποτέ και κανένας να τελέσουμε το έργο μας, να διδάσκουμε τα κηρύγματα της Εκκλησίας μας. Oταν μπήκαμε στην Κούβα ενσωματωθήκαμε με τους Κουβανούς».

– Eτυχε να συζητήσετε με τον Φιντέλ για τη θρησκεία;

– Αρκετές φορές. Του είχα χαρίσει και ένα βιβλίο με τους λόγους του Μεγάλου Βασιλείου για τους πλούσιους και τους φτωχούς. Για να καταλάβετε, ο Φιντέλ σε μία από εκείνες τις ατέλειωτες ομιλίες του, είπε ότι ο μεγαλύτερος πόλεμος ενός ανθρώπου είναι με τον εαυτό του. Αυτό δεν είναι αντίθετο με την Ορθοδοξία. Είχε δίκιο ο Φιντέλ που έλεγε ότι δεν περιμένουμε να αλλάξει ιδεολογικά ο κόσμος. Οι ιδεολογίες δεν θα φέρουν αυτή την αλλαγή που ο κόσμος περιμένει. Η Ορθοδοξία απευθύνεται στο εσωτερικό του ανθρώπου, στο οντολογικό. Λέει πως δεν μπορεί να αλλάξει ο κόσμος μόνο από αυτό που σκέπτομαι, αλλά πρωτίστως από αυτό που αισθάνομαι. Χρειάζεται να κάνουμε μια επανάσταση μέσα μας, αυτό που ονομάζεται μετάνοια.

– Αληθεύει τελικά ότι είχε εκφράσει την επιθυμία του να επισκεφθεί το Αγιον Ορος;

– Ναι, βέβαια. Τον είχε προσκαλέσει μάλιστα και ο σεβασμιώτατος Αθηναγόρας και ο Φιντέλ δέχτηκε. Δεν μπόρεσε να το κάνει. Πάντως, το ήθελε πάρα πολύ. Ο Κάστρο είχε τέτοιες αναζητήσεις. Ηταν ιδεαλιστής, έψαχνε το ιδανικό. Ο Λεάλ ασκούσε σημαντική επιρροή πάνω του. Οπως επίσης και ο τέως βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος, ο οποίος τον αγαπούσε πολύ. Είχαν οι δυο τους στενή επαφή, ήταν καλοί φίλοι. Διότι ο Φιντέλ ναι μεν ήταν σοσιαλιστής και κομμουνιστής, αλλά είχε άλλες ιδέες· ήταν άνθρωπος ανοικτός.