Διερευνητική συνάντηση με τον Αμερικανό υπ. Αμυνας

Το πρώτο σημαντικό δείγμα γραφής για τις σχέσεις της Ελλάδας υπό την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και της ατλαντικής συμμαχίας δόθηκε τον Δεκέμβριο του 1981, όταν έλαβε χώρα σύνοδος των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ. Ο Παπανδρέου συμμετείχε στη συνεδρίαση, που έγινε στις 8 Δεκεμβρίου, με την ιδιότητά του ως υπουργού Αμυνας της χώρας. Λόγω των γνωστών θέσεων του ΠΑΣΟΚ και των προηγούμενων εξαγγελιών του Παπανδρέου, αναμενόταν με μεγάλο ενδιαφέρον η στάση της νέας ελληνικής κυβέρνησης, που θα αποτελούσε και το πρώτο ουσιαστικό δείγμα γραφής της σε διεθνές φόρουμ.

Εν τω μεταξύ, στις 7 Δεκεμβρίου, την προηγουμένη της επίμαχης συνεδρίασης, έλαβε χώρα ανεπίσημη συνάντηση του Παπανδρέου με τον Αμερικανό υπουργό Αμυνας Κάσπαρ Ουαϊνμπέργκερ. Αυτή υπήρξε και η πρώτη –πρωτίστως διερευνητικού χαρακτήρα– συνάντηση του Παπανδρέου μετά τις εκλογές με υψηλόβαθμο Αμερικανό αξιωματούχο. Ανταλλάχθηκαν απόψεις κυρίως για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και τα κυριότερα εκκρεμή διμερή ζητήματα, αλλά ο Παπανδρέου ανέπτυξε τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης έναντι των τουρκικών προκλήσεων και παρουσίασε το αμυντικό πρόβλημα της Ελλάδας. Διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν θα προβεί σε βεβιασμένες και μονομερείς ενέργειες στο ζήτημα της λειτουργίας των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα. Αναφέρθηκε στο Κυπριακό και στην ανάγκη αποχώρησης όλων των ξένων στρατευμάτων ως θεμέλιο λίθο για επίλυση του προβλήματος, καθώς και στις τουρκικές πιέσεις, απειλές και αυθαίρετες διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Εθεσε επί τάπητος την ανησυχία της ελληνικής κυβέρνησης για το ενδεχόμενο ανατροπής της στρατιωτικής ισορροπίας στο Αιγαίο αν η Ουάσιγκτον καταργούσε την αναλογία 7 προς 10 στη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας προς Ελλάδα και Τουρκία: η διατήρηση της στρατιωτικής ισορροπίας Ελλάδας - Τουρκίας αποτελούσε μέσο κατοχύρωσης της ελληνικής ασφάλειας, αλλά συνέβαλλε και στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή. Επίσης, αναφέρθηκε στο γεγονός ότι το ΝΑΤΟ δεν παρέχει καμιά κάλυψη στην Ελλάδα έναντι του τουρκικού αναθεωρητισμού και ζήτησε η συμμαχία να παράσχει εγγύηση και για τα ανατολικά σύνορα της Ελλάδας. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας απέφυγε να αναφερθεί ευθέως στα περισσότερα από τα παραπάνω ζητήματα. Σε κάθε περίπτωση, η συνομιλία Παπανδρέου - Ουαϊνμπέργκερ διεξήχθη σε καλό κλίμα.