ΜΑΛΑΓΟΥΖΙΑ

Το ασχημόπαπο που έγινε κύκνος.

Είναι μάλλον και τα δύο, αλλά σίγουρα πρόκειται για μια ποικιλία που είχε πολλές περιπέτειες, της οποίας η εξέλιξη θυμίζει παραμύθι με αίσιο τέλος. Μαθαίνουμε τα πάντα για τη Μαλαγουζιά, αυτή την ελληνική πολυαγαπημένη, και δοκιμάζουμε 27 ετικέτες από όλη τη χώρα.

ΓΙΑΤΙ ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ; Επειδή η Μαλαγουζιά βρισκόταν στα αζήτητα –στα όρια του αφανισμού– πριν από χρόνια, όμως όλα άλλαξαν όταν πιάστηκε στο «ραντάρ» του Βαγγέλη Γεροβασιλείου και της Ρωξάνης Μάτσα. Ο πρώτος ασχολήθηκε με την ανάδειξή της, έχοντας πιστέψει σε αυτήν από το 1981, η δεύτερη με τη διάδοσή της, στέλνοντας εμβολιοκληματσίδες σε όποιον ενδιαφερόταν. Αυτές οι ενέργειες οδήγησαν στο μεγάλο «μπαμ» της ποικιλίας, η οποία έχει καταλάβει πλέον όλη την Ελλάδα. Οι φυτεύσεις της έχουν πολλαπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, με αρκετά ελληνικά οινοποιεία να παράγουν –τουλάχιστον– μία ετικέτα από αυτήν. Αν μπορούσαμε να παρομοιάσουμε με κάτι τη Μαλαγουζιά, θα λέγαμε πως κατάφερε να γίνει brand name αντίστοιχο του Chardonnay. Δεν συγκρίνω τις ποικιλίες ούτε τη δημοφιλία τους, αλλά, ενώ πριν από 20 χρόνια κάποιος έμπαινε σε ένα εστιατόριο και ζητούσε ένα ποτήρι Chardonnay, πλέον με την ίδια άνεση –και ζέση– ζητάει Μαλαγουζιά. Αν δεν είναι αυτό η επιτομή του success story, τότε δεν ξέρω τι είναι!

Υπήρξε η Μαλαγουζιά ασχημόπαπο; Δεν μπορώ να απαντήσω. Ίσως παλαιότερα να διέφεραν απλώς τα γούστα και κατόπιν η τεχνογνωσία και η εμπειρία να της έδωσαν την πραγματική της διάσταση. Το βέβαιο είναι πως σήμερα έχει καταφέρει να επιδείξει τόσα διαφορετικά πρόσωπα, ώστε θεωρώ απίθανο να μη βρείτε έστω και ένα που θα σας γοητεύσει.

Τα πολύ γενικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας θα λέγαμε πως είναι τα αρώματα πυρηνόκαρπων και εσπεριδοειδών κυρίως, αλλά και λουλουδιών. Έχει μέτριο σώμα και οξύτητα και λιπαρή υφή, το μαγικό όμως είναι πως προσαρμόζεται σε κάθε κλίμα, δίνοντας διαφορετικού στιλ κρασιά. Έτσι, μπορεί να έχουμε Μαλαγουζιές με βοτανικό χαρακτήρα, τροπικό φρούτο ή τονισμένη λεμονάτη οξύτητα. Συγκεκριμένα, τα μεγάλα υψόμετρα και τα ψυχρά κλίματα της δίνουν πιο λεμονάτο φρούτο και νότες βασιλικού ή μέντας. Τέτοιες είναι κυρίως οι Μαλαγουζιές της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και από άποψη συνδυασμού με το φαγητό – ντολμαδάκια γιαλαντζί, σπανακόπιτα, χορτοπιτάκια, μπαρμπούνια μαρινάτα σε πορτοκάλι και μοσχολέμονο τους πάνε γάντι. Οι πεδιάδες και τα ζεστά κλίματα της δίνουν υψηλότερο αλκοόλ, τροπικό φρούτο, ώριμο πυρηνόκαρπο και πιο στρογγυλό στόμα.

Οι μαλαγουζιές της Στερεάς Ελλάδας και της Αττικής είναι περισσότερο κατάλληλες για απεριτίφ, αλλά μπορούν να ταιριάξουν και με ελαφριά μεζεδάκια, όπως μπρουσκέτες με ψητά βερίκοκα και γκοργκοντζόλα, φρέσκα, μαλακά τυράκια με φρούτα και πράσινες σαλάτες με φρουτώδεις βενεγκρέτ. Ένα τρίτο στιλ πατάει σε πιο έντονο ανθικό χαρακτήρα – τριαντάφυλλα, λεμονανθοί και γιασεμί μπλέκουν με γιαρμάδες, λάιμ και νεκταρίνια. Αυτές οι Μαλαγουζιές ταιριάζουν υπέροχα

με σεβίτσε λαβράκι ή μπάφα και tiradito με γαρίδες Κοιλάδας.

Πέρα από το στιλ που προκύπτει εξαιτίας του κλίματος, υπάρχουν και τα διαφορετικά στιλ λόγω της οινοποίησης. Έχουμε ξηρές Μαλαγουζιές σε ανοξείδωτη δεξαμενή αλλά και σε βαρέλι. Αν με ρωτάτε, το έντονο άρωμα του τελευταίου δεν είναι ό,τι καλύτερο για μια αρωματική ποικιλία, όμως η συνετή χρήση δρυός ή ακακίας –σε ένα ποσοστό και όχι σε ολόκληρο το κρασί– μπορεί να προσφέρει πιο έντονο λιπαρό στοιχείο και πιο πολύπλοκο χαρακτήρα, με νότες μελιού, αγιοκλήματος και μπριός. Οι συγκεκριμένες Μαλαγουζιές μπορούν να συντροφεύσουν πλούσια πιάτα, όπως λαχανοντολμάδες, λαβράκι με σάλτσα άνηθου και κοτόπουλο με εστραγκόν και ζεστή πατατοσαλάτα. Οι πορτοκαλί εκδοχές της φοριούνται πολύ. Λωτοί, μανταρίνια, αποξηραμένα βερίκοκα, ξηροί καρποί, φλούδα νεραντζιού είναι κάποια από τα αρώματά τους, ενώ είναι οι πιο περίπλοκες από άποψη pairing – όπως όλα τα πορτοκαλί κρασιά, έτσι και οι αντίστοιχες Μαλαγουζιές αγαπούν τις έντονες γεύσεις, σαν το πέστο πράσινης ελιάς, καρδιές αγκινάρας περασμένες από τη σχάρα και σερβιρισμένες με λεμόνι και πρωτόλαδο, φαλάφελ με σάλτσα ταχίνι, μελιτζάνα με miso, λάχανο ψητό με σκόρδο, καβουρδισμένα φουντούκια και γιαούρτι. Τέλος, στη Μαλαγουζιά πηγαίνει πολύ το επιδόρπιο στιλ. Είναι σπάνιες οι γλυκές, αλλά τα λίγα δείγματα που υπάρχουν είναι καλά. Μέλι, γλυκό του κουταλιού πορτοκάλι, ζαχαρωμένη φλούδα λεμονιού, κομπόστα ροδάκινο, άνθη εσπεριδοειδών συνθέτουν ένα γοητευτικό στόμα που μπορεί να ταιριάξει υπέροχα με τάρτες φρούτων, πάβλοβα με τροπικά φρούτα ή ροδακινόπιτα. Για τους τολμηρούς προτείνεται πάντα και ο συνδυασμός με καρίκι Τήνου και τσάτνεϊ βερίκοκο.