Επενδύσεις 650 δισ. για πράσινα καύσιμα

Η επικεφαλής του ευρωπαϊκού συνδέσμου των εταιρειών διύλισης μιλάει για τις νέες προκλήσεις του κλάδου στην Ευρώπη

Ξεκίνησε ως μία από τις πρώτες γυναίκες μηχανικούς στο διυλιστήριο της HELLENIQ ENERGY στη Θεσσαλονίκη και έπειτα από 30 χρόνια καριέρας σε έναν καθαρά ανδροκρατούμενο κλάδο βρίσκεται σήμερα στην κορυφή της ηγεσίας του συνδέσμου των εταιρειών παραγωγών καυσίμων της Ευρώπης (Fuels Europe & Concawe). Η κ. Λιάνα Γούτα μιλάει στην «Κ» και τονίζει ότι η μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο σήμερα είναι η παραγωγή καυσίμων χαμηλού έως και μηδενικού άνθρακα, με την εκτίμηση των συνολικών επενδύσεων να κυμαίνεται μεταξύ 400-650 δισ. ευρώ.

Ο κλάδος καλείται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη του ευρωπαϊκού οράματος για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Στις Βρυξέλλες, αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η αξία της γυναικείας συμμετοχής σε θέσεις λήψης αποφάσεων.

Η Λιάνα Γούτα είναι από τις πρώτες γυναίκες μηχανικούς που εργάστηκαν στην ελληνική βιομηχανία πετρελαίου, με πολυετή εμπειρία σε θέσεις ευθύνης. Διευθύντρια Ενεργειακής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στη HELLENIQ ENERGY, μέλος στα διοικητικά συμβούλια του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Παραγωγών Καυσίμων (Fuels Europe & Concawe) και της ευρωπαϊκής Συμμαχίας efuel Alliance για τα συνθετικά καύσιμα. Ξεκίνησε ως μία από τις πρώτες γυναίκες μηχανικούς στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης και έπειτα από 30 χρόνια καριέρας σε ένα καθαρά ανδροκρατούμενο κλάδο βρίσκεται σήμερα στην κορυφή της ηγεσίας του συνδέσμου των εταιρειών παραγωγών καυσίμων της Ευρώπης (Fuels Europe & Concawe). Οι εταιρείες-μέλη του κλάδου αναγνώρισαν τη συνεισφορά της στον σύνδεσμο ως εκπροσώπου της HELLENIQ ENERGY για περίπου μια δεκαετία και της εμπιστεύτηκαν την ηγεσία του σε μια κρίσιμη περίοδο, που τη χαρακτηρίζει η μεγάλη πρόκληση της ενεργειακής μετάβασης. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» με αφορμή τη νέα θέση ευθύνης που ανέλαβε, η κ. Γούτα μιλάει για τις αρκετές προκλήσεις και εμπόδια που χρειάστηκε να αντιμετωπίσει στη μακρόχρονη καριέρα της ως γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο, αλλά και για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος της διύλισης. «Υπήρξαν φορές που ένιωθα ότι έπρεπε να ανοίξω τον δρόμο. Κι αυτό με έκανε να προσπαθώ περισσότερο, με επιμονή, αφοσίωση, σκληρή δουλειά, πάθος και ενέργεια», λέει κοιτώντας προς τα πίσω. Με το ίδιο πάθος και αφοσίωση που τη χαρακτηρίζει ξεκινάει τη θητεία της ως γενική διευθύντρια της Fuels Europe & Concawe. «Η μεγαλύτερη πρόκληση και προτεραιότητα για τον κλάδο αυτή τη στιγμή είναι να αναδείξει τον μεγάλο μετασχηματισμό που έχει δρομολογήσει και τον καθοριστικό ρόλο που μπορεί να έχει στην επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. για σταδιακή μείωση των εκπομπών άνθρακα και κλιματική ουδετερότητα ως το 2050», τονίζει η κ. Γούτα. Μέχρι το 2050, σημειώνει, η παραγωγή καυσίμων χαμηλού έως και μηδενικού άνθρακα μπορεί να φτάσει τους 150 εκατ. τόνους ετησίως, με την εκτίμηση των συνολικών επενδύσεων να κυμαίνεται μεταξύ 400-650 δισ. ευρώ. – Εχετε πραγματικά μια εντυπωσιακή πορεία ανέλιξης σε ένα καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο. Πλέον βρίσκεστε στο τιμόνι της Fuels Europe & Concawe, στη θέση της γενικής διευθύντριας του συνδέσμου των εταιρειών παραγωγών καυσίμων της Ευρώπης. Πώς νιώθετε που είστε η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει τα ηνία του ευρωπαϊκού τομέα διύλισης;

– Είναι αλήθεια ότι νιώθω εξαιρετική τιμή και χαρά που όλες οι εταιρείες-μέλη του κλάδου με εμπιστεύτηκαν να αναλάβω

την ηγεσία του συνδέσμου των εταιρειών παραγωγής καυσίμων της Ευρώπης. Ειδικά σ’ αυτή την κρίσιμη περίοδο, είναι μεγάλη πρόκληση να ηγηθώ του συνδέσμου και να αναδείξω τις προτάσεις και το όραμα του κλάδου στην πορεία για την ενεργειακή μετάβαση.

Για περίπου 10 χρόνια εκπροσωπούσα τη HELLENIQ ENERGY στα διοικητικά όργανα του συνδέσμου, οπότε η επιλογή στο πρόσωπό μου αποτελεί –μεταξύ άλλων– και μια αναγνώριση αυτής της συνεισφοράς. Για πρώτη φορά, εξάλλου, η γενική διεύθυνση ανατίθεται σε εκπρόσωπο εταιρείας από τη ΝΑ Ευρώπη, γεγονός που υπογραμμίζει το ισχυρό οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμα των εταιρειών του κλάδου σε όλη την Ευρώπη, όπως η HELLENIQ ENERGY.

Σε ό,τι αφορά τη γυναικεία ηγεσία, στις Βρυξέλλες αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η αξία της γυναικείας συμμετοχής σε θέσεις λήψης αποφάσεων, όχι μόνο ως ένδειξη ισότητας και δημοκρατίας, αλλά κυρίως ως απαραίτητη προϋπόθεση για καλύτερα αποτελέσματα σε εταιρείες, οργανισμούς, κυβερνήσεις. Αλλά και στον ευρωπαϊκό κλάδο διύλισης έχουν γίνει σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση της ανάδειξης άξιων και ικανών γυναικών. Ομοίως και για τη HELLENIQ ENERGY, από την οποία προέρχομαι, αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα η ανάληψη θέσεων ευθύνης από όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες, καθώς η αξιοποίησή τους μέσα από αντικειμενικές διαδικασίες και με κριτήριο τα προσόντα και την αξία τους δημιουργεί προστιθέμενη αξία για την ίδια την εταιρεία. – Ποια ήταν τα εμπόδια που συναντήσατε ως γυναίκα σε αυτή τη διαδρομή;

– Οι βιομηχανικοί κλάδοι –και ειδικά ο κλάδος διύλισης– ήταν πάντα από τους πιο ανδροκρατούμενους. Αν σκεφτείτε ότι μετράω ήδη περισσότερα από 30 χρόνια καριέρας, ξεκινώντας ως μία από τις πρώτες γυναίκες μηχανικούς στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης, καταλαβαίνετε ότι χρειάστηκε να αντιμετωπίσω αρκετές προκλήσεις και ήμουν μέρος μεγάλων αλλαγών.

Υπήρξαν φορές που ένιωθα ότι «έπρεπε να ανοίξω τον δρόμο». Κι αυτό με έκανε να προσπαθώ περισσότερο, με επιμονή, αφοσίωση, σκληρή δουλειά, πάθος και ενέργεια. Θα έλεγα ότι το δυσκολότερο εμπόδιο είναι τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις ετών, που πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε πόσο επηρεάζουν αυτούς που αποφασίζουν εάν θα δώσουν την ευκαιρία σε μια γυναίκα, αλλά ακόμη και τις ίδιες τις γυναίκες αναφορικά με το πόσο υψηλούς στόχους θα θέσουν. – Πόσο εύκολα πήρατε την απόφαση να εκπροσωπήσετε τον κλάδο των παραδοσιακών υγρών καυσίμων στην εποχή της ενεργειακής μετάβασης; Το κλίμα, στην Ευρώπη τουλάχιστον, είναι όχι απλώς αρνητικό, αλλά εχθρικό απέναντι στα συμβατικά καύσιμα.

– Στα 30 χρόνια της καριέρας μου στον κλάδο έχω δει να συμβαίνουν μεγάλες αλλαγές. Ωστόσο, η αλλαγή που ο κλάδος πρέπει να υλοποιήσει σήμερα συνιστά τη μεγαλύτερη πρόκληση στην ιστορία του. Ταυτόχρονα αποτελεί και την ευκαιρία για έναν μετασχηματισμό χωρίς προηγούμενο, καθώς καλείται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη του ευρωπαϊκού οράματος για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Και οφείλει να είναι παρών, για να δώσει λύσεις εκεί που άλλες τεχνολογίες δεν μπορούν. Για όσους γινόμαστε μέρος αυτής της αλλαγής είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και συναρπαστικό, παρά το δύσκολο ή και κάποιες φορές εχθρικό, όπως λέτε, περιβάλλον.

Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι για να μετακινηθούμε με το αυτοκίνητό μας όσοι δεν έχουμε τη δυνατότητα αγοράς ενός καινούργιου ηλεκτρικού αυτοκινήτου, θα χρειαστούμε και υγρά καύσιμα. Το ίδιο και όταν θα πάμε για διακοπές με το πλοίο ή θα ταξιδέψουμε με το αεροπλάνο ή όταν θα αγοράσουμε ένα προϊόν που έχει παραχθεί σε μια άλλη ήπειρο.

Είναι χρήσιμο να κρατήσουμε κατά νου την καθοριστική συμβολή αυτού του καυσίμου στο σημερινό επίπεδο ζωής του δυτικού κόσμου και για όσο καιρό θα συνεχίσουμε να το χρειαζόμαστε. Παράλληλα, οφείλουμε να συζητήσουμε από κοινού – κυβερνήσεις, επιστήμονες, μηχανικοί, εκπρόσωποι της κοινωνίας. Να βρούμε με ποιον τρόπο και μέσα από ποια διαδικασία ο κλάδος αυτός, με ιστορία μεγαλύτερη από έναν αιώνα, θα απαντήσει και σε αυτή την πρόκληση, μετασχηματίζοντας την παραγωγή και τις πρώτες ύλες του, ώστε να μπορέσει να τροφοδοτήσει την οικονομία και την κοινωνία με καύσιμα χαμηλών και μηδενικών εκπομπών, από σήμερα και για τα επόμενα χρόνια.

Ο μετασχηματισμός αυτός δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Οι επενδύσεις έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται. Αν θέλουμε όλοι να συμβάλουμε στο να βρεθούν οι καλύτερες, οικονομικότερες και ταχύτερες λύσεις μείωσης των εκπομπών άνθρακα σε όφελος του Ευρωπαίου πολίτη, πρέπει να επιδιώξουμε συνέργειες που θα στηρίζονται σε λογική, τεχνική γνώση και επιστημονική επάρκεια.